ความเห็นผิดในเรื่องของกรรม

สำหรับเรื่องของความเห็นผิดที่ว่า ทานที่ให้แล้วไม่มีผล การเซ่นสรวงไม่มีผล การบูชาไม่มีผล ผลของวิบากแห่งกรรมที่บุคคลทำดีทำชั่ว ไม่มี โลกนี้ ไม่มี โลกหน้า ไม่มี มารดา ไม่มี บิดา ไม่มี เป็นไปได้ไหม ที่จะเห็นผิดอย่างนี้

ทุกคนรู้ว่า ทุกคนมีมารดาบิดา แต่เข้าใจว่า สิ่งใดๆ ที่กระทำต่อท่านไม่ว่าจะเป็นทางกาย ทางวาจานั้น ไม่มีผล แต่ไม่ใช่ว่าคนนั้นจะไม่รู้ว่าคนนี้เป็นบิดามารดา หรือไม่ย่อมเชื่อว่านี่เป็นบิดามารดา เพราะว่าทุกคนต้องมีมารดาบิดา

เพราะฉะนั้นทุกคนย่อมรู้ว่ามีมารดาบิดา แต่บางคนอาจจะคิดว่า การกระทำสิ่งใดๆ ต่อท่านทั้งทางกาย ทางวาจานั้น ไม่มีผล แต่ความจริงแล้ว ย่อมมีผล

ผู้ที่เห็นผิดก็เชื่อว่า สัตว์ผู้เป็นอุปปาติกะ ไม่มี หรือว่าสมณพราหมณ์ผู้ดำเนินไปโดยชอบ ผู้ปฏิบัติชอบ ผู้ทำโลกนี้ และปรโลกให้แจ้งชัดด้วยปัญญาอันยิ่งด้วยตนเอง แล้วสอนผู้อื่นให้รู้ตาม ไม่มีในโลก คือ ไม่เชื่อในพระปัญญาคุณของพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ความวิบัติแห่งการงานทางใจ ๓ อย่าง มีความตั้งใจเป็นอกุศล ย่อมมีทุกข์เป็นกำไร มีทุกข์เป็นวิบาก อย่างนี้แล

ใครจะรู้หรือไม่รู้ก็ตาม การกระทำทางกายทางวาจาก็มีเป็นประจำทุกวัน แล้วแต่ว่าจะเป็นกุศลหรืออกุศลขั้นไหน ข้อความต่อไปพระผู้มีพระภาคตรัสว่า

ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายเมื่อตายไป ย่อมเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก เพราะเหตุแห่งความวิบัติอันเป็นโทษแห่งการงานทางกาย ๓ อย่าง อันมีความตั้งใจเป็นอกุศล เพราะเหตุแห่งความวิบัติอันเป็นโทษแห่งการงานทางวาจา ๔ อย่าง อันมีความตั้งใจเป็นอกุศล หรือเพราะเหตุแห่งความวิบัติอันเป็นโทษแห่งการงานทางใจ ๓ อย่าง อันมีความตั้งใจเป็นอกุศล

นี่ก็แสดงให้เห็นว่าโลกหน้ามี โลกอื่นมี และผลของอกุศลกรรมก็ต้องมีด้วย เพราะเหตุว่าสัตว์ทั้งหลายเมื่อตายไปย่อมเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก เพราะเหตุแห่งความวิบัติอันเป็นโทษแห่งการงานทางกาย ๓ อย่าง ทางวาจา ๔ อย่าง และทางใจ ๓ อย่าง แต่อย่าลืมว่าพระผู้พระภาคตรัสว่า สัตว์ทั้งหลายเมื่อตายไป

เพราะฉะนั้นที่จะให้เห็นนรก เห็นสวรรค์เดี๋ยวนี้ ยังเห็นไม่ได้ จนกว่าจะเมื่อตายไป จะรอให้ถึงเวลานั้นแล้วก็พิสูจน์ได้ ไปพิสูจน์กันที่โน้น แต่ว่าไม่ใช่พิสูจน์กันที่นี่