กุศลกรรม กับ กุศลวิบาก

สำหรับทางฝ่ายกุศลกรรมนะคะ พระผู้มีพระภาคตรัสว่า

ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราไม่รู้แล้ว ย่อมไม่กล่าวความสิ้นสุดแห่งกรรมที่สัตว์ตั้งใจกระทำสั่งสมขึ้น ก็วิบากนั่นแลย่อมขึ้นในปัจจุบัน ในอัตภาพถัดไป หรือในอัตภาพต่อๆ ไป

ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราไม่รู้แล้ว ย่อมไม่กล่าวการทำที่สุดทุกข์แห่งกรรมที่สัตว์ตั้งใจกระทำสั่งสมขึ้น

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ในข้อนั้นสมบัติแห่งการงานทางกาย ๓ อย่าง มีความตั้งใจเป็นกุศล มีสุขเป็นกำไร มีสุขเป็นวิบาก สมบัติแห่งการงานทางวาจา ๔ อย่าง มีความตั้งใจเป็นกุศล ย่อมมีสุขเป็นกำไร มีสุขเป็นวิบาก สมบัติแห่งการงานทางใจ ๓ อย่าง มีความตั้งใจเป็นกุศล ย่อมมีสุขเป็นกำไร มีสุขเป็นวิบาก

ทางฝ่ายกุศลก็ให้ผลตามกาละ คืออาจจะเป็นในปัจจุบันชาติ หรือในชาติหน้า หรือในชาติต่อๆ ไปได้

สำหรับการรับผลของกุศลกรรม และอกุศลกรรมในกามภูมิ ๑๑ ภูมิ คือ ในอบายภูมิ ๔ ภูมิ ได้แก่ นรก ๑ เดรัจฉาน ๑ เปรต ๑ อสุรกาย ๑ และในสุคติภูมิ ๗ คือในมนุษย์ ๑ ในสวรรค์ ๖ ชั้น

ผลของกรรมที่จะได้รับ บางครั้งอาจจะแม้นเหมือนกับกรรมที่ได้กระทำแล้ว แต่ว่าบางครั้งก็ไม่แม้นเหมือนกับกรรมที่กระทำแล้ว เพราะเหตุว่าโลกย่อมเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ สมัยก่อนไม่มีรถยนต์ ไม่มีการขับรถชนคนตาย แต่ก็มีเจตนาที่จะเบียดเบียน ที่จะประทุษร้าย แต่วัตถุเครื่องใช้ในแต่ละสมัยย่อมต่างกัน

เพราะฉะนั้นผลของกรรมที่จะได้รับในแต่ละยุคในแต่ละสมัย ย่อมแม้นเหมือนกับกรรมที่ได้กระทำแล้วบ้าง และไม่แม้นเหมือนกับกรรมที่ได้กระทำแล้วบ้าง

อย่างผลของกุศลวิบากในแต่ละประเทศก็ย่อมจะต่างกัน รสของผลไม้อร่อยๆ ในเมืองร้อนกับในเมืองหนาวก็ต่างกัน แต่เมื่อเป็นผลของกุศลวิบาก ก็ย่อมจะได้รับผลที่น่าพอใจ แต่ว่าผลที่น่าพอใจจะเป็นรสผลไม้ชนิดใด ในกาลไหน ก็ย่อมแล้วแต่ทวาร และอารมณ์ที่จะเกิดขึ้น ซึ่งเหมาะควรแก่กรรมนั้นๆ

หรือแม้แต่ในสวรรค์ อารมณ์ทั้งหลายประณีตกว่าในมนุษย์ แต่ก็เป็นผลของกุศลกรรม ในสวรรค์ก็มีอารมณ์ที่ประณีตมากกว่าในมนุษย์ แต่ในมนุษย์ก็มีอารมณ์ที่ประณีตเมื่อเป็นผลของกุศลด้วย แต่ก็จะเห็นได้ว่าผลของกุศลในมนุษย์กับผลของกุศลในสวรรค์ก็ย่อมต่างกันไปตามควรแก่ทวาร และอารมณ์ที่จะเกิดขึ้นนั้นๆ เพราะกรรมนั้นๆ

แต่ให้ทราบว่าถ้าเป็นผลของกุศลกรรม ย่อมทำให้ได้รับกระทบอารมณ์ที่น่าพอใจทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย แต่ไม่เที่ยง อย่าลืมนะคะเพราะฉะนั้น ชั่วขณะเล็กน้อยที่ได้รับผลของกุศลกรรม แล้วก็หมดไป แล้วก็ย่อมได้รับผลของอกุศลกรรมเมื่อถึงโอกาสที่จะอกุศลกรรมจะให้ผล