ต้องมีวิถีจิตแรกเกิดก่อน

ท่านอาจารย์ ต่อจากภวังค์แล้วก็จะเป็นกุศล อกุศล ทันทีไม่ได้ ส่วนจิตที่เกิดก่อนยังจำไม่ได้ ก็ไม่เป็นไร แต่ให้ทราบว่าหลังจากที่เป็นภวังคจิตแล้ว กุศลจิต และอกุศลจิต จะเกิดขึ้นทันทีไม่ได้ ต้องมีวิถีจิตแรกเกิดก่อน แล้วก็จะมีวิถีอื่นตามมา แล้วแต่ว่าจะเป็นทางทวารไหน

ถ้าเป็นทางมโนทวาร วิถีจิตแรกคือมโนทวาราวัชชนะ ต่อจากนั้นก็เป็นกุศล และอกุศล ให้ทราบว่าทุกขณะที่คิด คิดด้วยกุศลจิตหรืออกุศลจิตเสมอ สำหรับผู้ที่ไม่ใช่พระอรหันต์

แต่ถ้าเป็นพระอรหันต์จะคิดอะไรก็ตาม จะคิดว่าพระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ไหน ขณะนี้ประทับอยู่ที่พระนครสาวัตถี ทั้งหมดที่เป็นเหมือนเดิมที่เคยคิดตอนที่ไม่ใช่เป็นพระอรหันต์ เรื่องเดียวกันแต่จิตที่คิดต่างกัน คือก่อนนั้นที่จะเป็นพระอรหันต์ ก็เป็นโลภะ โทสะ โมหะ หรือว่าเป็นกุศลประเภทต่างๆ แต่เมื่อเป็นพระอรหันต์แล้ว ทางใจที่คิดที่เคยเป็นกุศล อกุศล เวลาที่เป็นปุถุชนหรือเป็นผู้ที่ไม่ใช่พระอรหันต์ แต่สำหรับพระอรหันต์คิดอะไรก็ตามเป็นกิริยาทั้งหมด ปลอดจากอกุศล และกุศลใดๆ ทั้งสิ้น

คุณอุไรวรรณ ถ้าเป็นปุถุชนธรรมดา หลังจากที่เห็นแล้ว ได้ยินแล้ว เมื่อโวฏฐัพพนะจิตเกิดแล้วเป็นการนำทาง เมื่อถึงชวนจิต ๗ ขณะ ก็จะเป็นกุศล หรืออกุศล แต่ส่วนใหญ่มักจะเป็นอกุศลมากกว่ากุศล ใช่ไหม

ท่านอาจารย์ ถูกต้อง