อารัมมณปัจจัยเป็นปัจจัยให้จิตทุกดวง

ท่านอาจารย์ ที่พอจะรู้ได้ เข้าใจได้ จำได้ไม่ลืม ก็คือ "จิตทุกประเภทต้องมีอารมณ์" เพราะฉะนั้น อารมณ์ นั่นเอง เป็นอารัมมณปัจจัยให้จิตทุกประเภทเกิดขึ้น

จะไม่มีจิตสักประเภทเดียวที่ขาดอารัมมณปัจจัย เพราะจิตต้องเกิดขึ้นรู้อารมณ์ เพราะฉะนั้นอารมณ์จึงเป็นปัจจัยหนึ่ง โดยเป็นอารัมมปัจจัยให้จิตเกิดขึ้น

อย่างนี้ก็พอจะจำได้ เข้าใจได้ ใช่ไหม เข้าใจได้ แล้วก็จำได้ด้วย ๒ ชื่อนี้ก็คุ้นหูมาก คือ กัมมปัจจัย อารัมมณปัจจัย