ความสงบตั้งมั่นในสมถภาวนา

เพราะฉะนั้น เรื่องของการอบรมเจริญความสงบซึ่งเป็น สมถภาวนา เป็นเรื่องที่ละเอียดจริงๆ แล้วท่านควรจะได้พิจารณาโดยละเอียดรอบครอบ พร้อมทั้งศึกษาลักษณะสภาพของจิต ที่กำลังปรากฏในขณะนั้น จนเป็นปัญญาที่รู้ว่าขณะนั้นเป็นกุศล หรือเป็นอกุศล จึงจะเจริญความสงบได้ เพราะฉะนั้น ท่านที่ใคร่จะอบรมเจริญกุศล ขั้นต่อไป คือ ไม่ใช่เพียงขั้นทาน และขั้นศีล แต่ต้องการที่จะขัดเกลากิเลสด้วยการอบรมเจริญกุศลที่เป็นสมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา ก็จะต้องเป็นผู้ที่ประกอบด้วยปัญญา รู้ในลักษณะของจิต ในขณะนั้น จึงจะอบรมเจริญกุศล ซึ่งเป็นภาวนา ได้แก่ สมถภาวนา หรือวิปัสสนาภาวนา ไม่ใช่ท่านผู้ ๑ ผู้ใด ไม่ได้ฟังธรรม ไม่รู้เรื่องความละเอียดของจิต และไม่รู้ลักษณะของจิตซึ่งต่างกันเป็นกุศล และอกุศล แล้วก็จะเจริญ ความสงบของจิตได้ ถ้ามีใครบอกให้ท่านนั่ง จดจ้องที่อารมณ์ ๑ อารมณ์ใด ในขณะนั้นท่านคิดว่าจะเป็นหนทางที่จะทำให้จิต สงบไหมคะ หรือว่าป็นหนทางที่จะทำให้จิต ตั้งมั่นในอารมณ์นั้น เป็นสมาธิได้ แต่ไม่ใช่กุศล ไม่ใช่สมถภาวนา เพราะเหตุว่าขณะนั้น จิตไม่ใช่กุศลจิต ซึ่งเป็นความสงบ ความสงบที่จะมีได้ นี่คะ ที่จะเป็นสมถภาวนานั้น ต้องเกิดเพราะปัญญา รู้ในลักษณะของความสงบ ซึ่งต่างกับขณะที่เป็นอกุศล