ขั้นอบรมไม่ใช่ห้ามคิด

ผู้ฟัง ก่อนที่สติปัฏฐานจะเกิด ต้องมีขั้นอบรมก่อนหรือไม่ว่า ขณะนี้แข็ง ตรงนี้แข็งมากนะ

ท่านอาจารย์ ขั้นอบรมหมายความว่าอย่างไร คิดเอาหรืออย่างไร

ผู้ฟัง เป็นขั้นการคิด

ท่านอาจารย์ เวลาฟังเราก็คิด แต่ไม่เหมือนกับขณะที่ลักษณะนั้นปรากฏ

ผู้ฟัง ต่างกันตรงนี้ แต่อย่างไรก็ต้องคิดถึงขั้นเรื่องราวก่อน

ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ว่าต้องคิดก่อนเป็นลำดับ ห้ามไม่ได้ บอกไม่ได้ แต่ว่าปกติแล้วเรามักจะคิด ไม่มีใครที่ไม่คิด

ผู้ฟัง อย่างไรก็ตาม ถ้าคิดก็รู้ว่าเป็นขณะลักษณะของคิด ก็คือการอบรมแล้ว

ท่านอาจารย์ คิดไม่ใช่เรา

ผู้ฟัง ตรงนี้ถึงได้ทราบว่าธรรมมีอยู่ตลอดเลย

ท่านอาจารย์ จนกว่าจะรู้จริงๆ ว่าเป็นธรรม