เพียงเล็กน้อยก็บรรลุได้

ผู้ฟัง ระลึกรู้อย่างเดียว จะบรรลุได้หรือ ก็ต้องไปถึงวิปัสสนาญาณ ๑๖ จะต้องลด ละ และการเกิดดับ จนกระทั่งเบื่อหน่ายคลายกำหนัดตัดสลัดคืน คือท่านไปเร็วมากเหมือนกับเราระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรม แต่ว่าแค่ลักษณะของสภาพธรรมนี้จะบรรลุได้หรือ

ท่านอาจารย์ ก็พูดย่อ พอจบเทศนาก็บรรลุ หรือแม้ว่าท่านสารีบุตรฟังท่านพระอัสสชิเล็กน้อยก็บรรลุ ก็ยังสั้นมาก นี่แสดงให้เห็นว่าจิตเกิดดับเร็วแค่ไหน แล้วสภาพธรรมก็เป็นจริงอย่างนั้น ถ้าสามารถที่จะประจักษ์ได้

ผู้ฟัง คือแสดงความรวดเร็ว ความรวดเร็วของการที่ท่านจะระลึก คืออย่างไรก็ต้องผ่านไตรลักษณ์ ต้องผ่านทุกๆ อย่าง มีญาณ ๑๖ แต่การที่ท่านระลึกเดี๋ยวเดียวได้ แค่ล้างเท้าได้ หมายความว่าระยะนั้นจิตท่านเร็วรวดมากเลย คือว่าเร็วจนกระทั่งในขณะนั้นเป็นอัตโนมัติแล้ว ส่วนเรายังอยู่ในระดับนี้ จึงมีความสงสัยว่าบรรลุได้อย่างไร หลังจากที่เรามาศึกษาว่าจิตเกิดดับเร็วมาก แล้วก็ปัญญาแหลมคม ที่จะระลึกได้รวดเร็ว คือเรียกว่ามีความชำนาญแล้วถึงจะถึงขั้น ซึ่งก็ต้องผ่านวิปัสสนาญาณ ๑๖

ท่านอาจารย์ ก็ถูกต้อง เร็วแค่ไหน ขณะที่คุณสุรีย์กำลังพูดอยู่นี้ รู้แจ้งอริยสัจจธรรมได้หรือไม่ มีผู้ที่บรรลุขณะที่แสดงธรรม ทุกคนที่จะเป็นพระอริยบุคคลต้องรู้จริงๆ

อ.ประเชิญ อย่างที่ท่านอาจารย์ได้กล่าวนั้น ก็เป็นที่รู้กัน คือละไว้ในฐานะที่เข้าใจว่า แต่ละท่านในขณะที่บรรลุนั้นเป็นอย่างไร แต่ว่าการอบรมหรือการเจริญขึ้นของปัญญานี้ ต้องมีเป็นลำดับขั้นที่จะต้องใช้กาลเวลา