จะตัดสินอย่างไรว่าถูกหรือผิด

ผู้ฟัง ผู้สอนก็ต้องประกาศว่า สมาธิที่สอนนำไปสู่ความหลุดพ้นหรือนิพพาน หรือผลที่ตามมาดีอย่างไร ไม่เห็นที่ไหนบอกว่า เป็นมิจฉาสมาธิ ผู้เข้าไปศึกษาก็ไม่มีโอกาสได้ทราบ หรือผู้ปกครองก็ไม่มีความรู้พอจะตัดสินได้ว่า เป็นสมาธิชนิดไหน มันลำบากตรงนี้ ขอเรียนถามท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้น ผู้ฟังไตร่ตรองคำที่ได้ฟัง ผู้ฟังมีสิทธิ์ คนที่พูดอยากจะพูดอะไรก็ได้ แต่คนฟังรู้ว่า ถูกหรือผิด คำพูดนั้นจริงหรือเท็จ ไม่ได้หมายความว่า เมื่อพูดแล้วเราจะต้องเชื่อ ในพระพุทธศาสนาไม่มีเลยที่จะบังคับให้เชื่อ หรือเชื่อเพราะเป็นครู เชื่อเพราะเป็นอาจารย์ก็ไม่ได้ แม้แต่ได้ยินได้ฟังมาจากพระโอษฐ์ของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ยังไม่ต้องเชื่อ จนกว่าจะไตร่ตรองว่า คำนั้นถูกต้องเป็นความจริง

เพราะฉะนั้น ผู้พูด พูดไปเถอะ จะพูดอย่างไรก็ได้ แต่ผู้ฟังตัดสินเอง เพราะผู้ฟังมีวิจารณญาณ มีเหตุมีผลว่า คำพูดนี้ถูก คำพูดนี้ผิด ถ้าอยากจะเชื่อ ไม่ไตร่ตรองก็ช่วยไม่ได้