ปัจจัยที่ ๗ อัญญมัญญปัจจัย

ปัจจัยอื่น ๆ ต่อไปไม่ยากหรอกค่ะ เพียงแต่ว่าเป็นเรื่องที่เคยได้กล่าวถึงแล้ว แต่ว่าเมื่อแสดงโดยชื่อก็ดูเหมือนยาก เช่นปุเรชาตปัจจัย

ปุเร แปลว่าก่อน

ชาตแปลว่าเกิด

เพราะฉะนั้นก็คือ สภาพธรรมที่เป็นปัจจัยโดยต้องเกิดก่อน ไม่ใช่เกิดพร้อมกัน เป็นปุเรชาตปัจจัย ไม่ใช่สหชาตปัจจัย ถ้าสหชาตปัจจัย คือ ต้องเกิดพร้อมกันในอุปาทขณะ ถ้าปุเรชาตปัจจัย คือจะเป็นสภาพธรรมที่เป็นปัจจัยได้ต่อเมื่อเกิดก่อน

เพราะฉะนั้นก็พอจะทราบได้ใช่ไหมว่าได้แก่อะไร ได้แก่รูปที่จะเป็นปัจจัยให้จิตเกิดได้ รูปนั้นต้องเกิดก่อน นอกจากอุปาทขณะของปฏิสนธิจิตเท่านั้นเป็นขณะพิเศษ ซึ่งรูปสามารถจะเป็นปัจจัยในอุปาทขณะ หลังจากนั้นแล้วจะเป็นปัจจัยได้เฉพาะฐีติขณะทั้งหมด

เพราะฉะนั้นรูปทุกรูปจึงเป็นปุเรชาตปัจจัย เมื่อเป็นปัจจัยให้จิตเกิด

นี่ก็ไม่ยากเลย ปัจจัยต่อ ๆ ไปไม่ยาก เพียงแต่ว่าต้องละเอียด