พระวินัยปิฎกเกี่ยวกับอะไร

พระวินัยปิฎกส่วนใหญ่เกี่ยวกับข้อประพฤติปฏิบัติที่เหมาะสมควรแก่เพศบรรพชิต เพราะเหตุว่าอัธยาศัยของคนในโลกนี้ต่างกัน พุทธบริษัทมี ๒ พวก คือ บรรพชิตพวกหนึ่ง และคฤหัสถ์พวกหนึ่ง บรรพชิตคือผู้ที่สะสมอัธยาศัยที่จะประพฤติตามแบบอย่างของพระผู้มีพระภาค คือเป็นผู้ไม่ครองเรือน แต่ก็มีผู้เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาที่สะสมอัธยาศัยเป็นผู้ประพฤติปฏิบัติในเพศของผู้ครองเรือน คือเพศคฤหัสถ์ อย่างเช่นท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี หรือท่านวิสาขามิคารมาตา นี่แสดงให้เห็นว่า แต่ละคนต่างอัธยาศัยจริงๆ

เพราะฉะนั้น พระวินัยปิฎกส่วนใหญ่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติของบรรพชิต แต่ถ้าคฤหัสถ์จะศึกษาจะเป็นประโยชน์มาก แล้วจะอนุเคราะห์แก่พระศาสนาด้วย เพราะจะรู้ว่า การประพฤติอย่างไรเป็นบรรพชิต และการประพฤติอย่างไรไม่ใช่บรรพชิต ทำให้เราสามารถรู้ว่า พระภิกษุในพระพุทธศาสนามีกิจของพระภิกษุต่างกับกิจของคฤหัสถ์อย่างไร ไม่ปะปนกันเลย แต่ถ้าไม่ได้ศึกษาพระธรรมวินัย คฤหัสถ์อาจจะมีความเลื่อมใสในพระภิกษุที่ไม่ได้ทำกิจของภิกษุในพระธรรมวินัย

นี่แสดงให้เห็นว่า ในยุคนี้สมัยนี้ถ้ามีใครคิดจะเกื้อกูลแก่พระศาสนา ก็ควรศึกษาให้ครบถ้วนทั้ง ๓ ปิฎก แม้จะไม่มาก แต่ให้พอที่จะเข้าใจได้ในความต่างกันของเพศคฤหัสถ์กับบรรพชิต

นี่คือเรื่องของพระวินัย และสำหรับคฤหัสถ์ที่รู้พระวินัยเป็นประโยชน์ด้วย เพราะเหตุว่าความงามทางกิริยาอาการของกายวจาสำหรับเพศบรรพชิตอย่างไร คฤหัสถ์สามารถประพฤติปฏิบัติตามได้ แม้จะไม่อยู่ในเพศบรรพชิต เหมือนกับกิริยามารยาทของสังคมทั่วๆ ไป ถ้าเราพิจารณาเห็นว่า อะไรที่เหมาะที่ควร ไม่จำกัดเชื้อชาติว่าของชาติไหน เราก็สามารถประพฤติปฏิบัติตามแบบอย่างอันนั้นได้ เพราะเหตุว่าเป็นสิ่งที่ดี

นี่แสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของพระธรรม แม้พระวินัยด้วย