ปัญญาที่แท้จริง รู้ชัด รู้จริง รู้ทั่ว และรู้แจ้ง

เรื่องของการเจริญปัญญามีหลายขั้น ปัญญาที่รู้เหตุรู้ผลจากการศึกษาการฟังธรรมก็ขั้นหนึ่ง รู้การที่จะทำให้จิตสงบจากอกุศลก็ขั้นหนึ่ง แต่ไม่ละกิเลสเป็นสมุจเฉท หนทางเดียวที่จะละกิเลสเป็นสมุจเฉทได้ต้องเป็นปัญญาที่รู้ชัด รู้จริง รู้ทั่ว ถ้าเป็นปัญญาที่แท้จริงไม่ต้องกลัวเลย ปัญญาที่แท้จริงไม่ใช่จำกัดว่ามีอยู่เฉพาะในสถานที่เดียว หรือในสถานที่ที่จำกัด แต่เป็นปัญญาที่รู้แจ้งแทงตลอดในลักษณะสภาพธรรมที่ปรากฏที่ไหนก็ได้ ถ้าเป็นปัญญาจริงๆ ต้องรู้ได้เพราะว่าเป็นปัญญา ปัญญาไม่ใช่ความไม่รู้ แต่ปัญญาเป็นความรู้ เมื่อเป็นความรู้ที่แท้จริงแล้วจะจำกัดสถานที่ไม่ได้เลย ถ้ารู้ไม่จริงนั่นก็อีกเรื่องหนี่ง ต้องอบรมด้วยสติการระลึกรู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ