อารมณ์ที่เป็นโคจรสัมปชัญญะ

อ.อรรณพ ถ้ายังไม่เข้าใจเหตุของการอบรมเจริญปัญญา ก็อาจจะเข้าใจผิดในเรื่องสัมปชัญญะ ๔ ก็เลือกสิ่งที่คิดว่าสะดวกสบายที่เป็นสัปปายะที่จะทำให้สติเกิด หรือทำให้วิปัสสนาญาณเกิด หรือเกิดความสงบ หรือพยายามที่จะเลือกอารมณ์เพื่อเป็นโคจรที่เหมาะสม เป็นต้น แต่ถ้าสติปัฏฐานเกิดที่ท่านอาจารย์ได้กล่าวเมื่อสักครู่นี้ ถ้าสติปัฏฐานเกิดระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมตรงตามความเป็นจริงเป็นปกติ เป็นธรรมดาตามความเป็นจริงในขณะนี้ สติก็สามารถระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมได้ แม้ในสถานการณ์ที่เราเคยคิดว่า ไม่สะดวกสบาย ในสถานการณ์ที่แต่ก่อนเคยเข้าใจผิดว่า จะต้องเลือก แต่ในสถานการณ์ที่สติปัฏฐานจะเกิด ก็เกิดได้ทุกเมื่อ หรือว่าอารมณ์ซึ่งเราไม่เข้าใจตอนแรก เราก็คิดว่า อารมณ์นี้เหมาะกับเรา อารมณ์นี้ไม่เหมาะกับเรา แต่ในขณะที่สติเกิดขึ้นจริงๆ นั้น อารมณ์ที่กำลังเป็นอารมณ์ของสติขณะนั้น ก็เป็นโคจรสัมปชัญญะ คือ ขณะนั้นเราก็ไม่มีความเคลือบแคลงในเรื่องของสัปปายสัมปชัญญะ และโคจรสัมปชัญญะ ทั้งๆ ที่แต่ก่อนคิดว่า สัปปายะต้องอย่างนี้ แล้วต้องเลือกอารมณ์อย่างนี้

ท่านอาจารย์ เพราะว่าถ้าไม่เข้าใจก็จะเลือกสถานที่ คิดว่าที่ตรงนี้ไม่ได้ ต้องไปที่อื่น ต้องไม่มีคน ต้องอยู่คนเดียว และถ้าไม่เข้าใจเรื่องโคจรสัมปชัญญะ ก็จะเข้าใจว่า บัญญัติก็เป็นอารมณ์ของสติปัฏฐานได้ เพราะว่ามีความเข้าใจผิด ทั้งหมดเป็นเรื่องของปัญญา แต่ไม่ใช่เป็นเรื่องให้เลือก แต่เป็นเรื่องเข้าใจถูกทั้งหมด