สักกายทิฐิ

สภาพธรรมจะเกิดดับสลับกันอย่างรวดเร็วจนปรากฏเป็นทั้งเห็น ทั้งได้ยิน ทั้งได้กลิ่น หรือว่าจะลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส คิดนึก ยังไม่ปรากฏว่ามีเฉพาะสิ่งหนึ่งสิ่งใดเพียงอย่างเดียว เช่นแข็ง

ธรรมเป็นสิ่งที่พิสูจน์ได้นะคะ ในขณะนี้คะ แข็งกำลังปรากฏแน่ๆ แต่ก็เพราะการเกิดดับสลับกันอย่างรวดเร็วของสภาพธรรม ทำให้สภาพธรรมไม่ได้ปรากฏเพียงอย่างเดียว เพราะเหตุว่าในขณะที่รู้สึกแข็ง ทางตาก็กำลังเห็น หรือในขณะที่กำลังได้ยินในขณะนี้ ทางตาก็ยังกำลังเห็นอีก ทางใจก็คิดนึก

เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้คะว่า สำหรับการที่สติเพียงเริ่มเกิดขึ้นระลึกลักษณะของสภาพธรรม ไม่ผิด เพราะเหตุว่าแข็งมีจริง แล้วแต่ว่าขณะใดสติระลึก แต่ว่ายังไม่สามารถที่จะปรากฏเพียงเฉพาะแข็งอย่างเดียวเท่านั้น โดยเฉพาะยังมีความรู้สึกว่า เป็นเรา หรือว่าเป็นรูปร่าง อิริยาบถ ตั้งแต่ศีรษะตลอดเท้า เช่น กำลังลงกระได ยังมีความรู้สึกว่า เป็นเรากำลังลงกระได แล้วก็มีรูปร่างจริงๆ ทั้งหมดเป็นเราแน่ๆ จนกว่าเมื่อไรปัญญาจะอบรมเจริญขึ้น จนกระทั่งเราไม่มี เพราะเหตุว่ารูปร่างไม่ได้ปรากฏร่วมด้วยในขณะที่แข็งเพียงแข็งเท่านั้นที่ปรากฏ

เมื่อไรที่จะย่อสิ่งซึ่งเคยใหญ่โต เป็นรูปร่างสัณฐานตลอดทั้งตัว จนกระทั่งเหลือเพียงลักษณะเดียวของสภาพธรรมที่ปรากฏเท่านั้นจริงๆ เมื่อนั้นจึงจะเห็นได้ว่า แข็งนั้นไม่ใช่เรา จะเป็นเราไปได้อย่างไร หรือว่าขณะที่เพียงแข็งปรากฏ มานะมีได้ไหมคะ ว่าเป็นเราสำคัญมาก ในขณะที่เพียงแข็งเท่านั้นที่ปรากฏ แต่ว่าตราบใดที่ยังไม่เป็นอย่างนั้น ความสำคัญในแข็งหรือว่าในอิริยาบถหรือว่าในกิริยา ท่าทาง หรือว่าในอากัปกิริยาต่างๆ ก็ยังมีได้ว่าเรา

เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า ถ้าสักกายทิฏฐิ หรือความสำคัญยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตนยังไม่ดับหมดสิ้นจริงๆ เพียงแข็ง มีความเห็นผิดว่า เป็นเราก็ได้ หรือว่าเห็นว่าเป็นของเรา เท้าของเราก็ได้ หรือว่าเห็นว่าเป็นเรามีความสำคัญในแข็งที่กำลังปรากฏในขณะนั้นก็ได้