สิ่งที่มีจริงเป็นนามธรรมหรือรูปธรรม

สิ่งที่มีจริง ถ้าไม่ใช่นามธรรมก็ต้องเป็นรูปธรรม เช่นเดียวกับนิพพาน เป็นสิ่งที่มีจริง แต่เมื่อนิพพานไม่ใช่รูปธรรม นิพพานเป็นนามธรรม แต่นิพพานเป็นนามธรรมที่ไม่ใช่สภาพรู้ นิพพานเป็นนามธรรมที่ไม่ใช่สภาพที่เกิดขึ้น

นี่คือความต่างกัน แต่ต้องเข้าใจความหมายว่า สิ่งที่มีจริง ถ้าไม่ใช่นามธรรมก็เป็นรูปธรรม เช่น อากาศ แล้วสิ่งที่มีจริง เมื่อไม่ใช่รูปธรรมก็เป็นนามธรรม เช่นนิพพานแต่นิพพานไม่ใช่จิต ไม่ใช่เจตสิก เป็นนามธรรมซึ่งไม่ใช่สภาพรู้ และไม่ใช่สภาพที่มีปัจจัยปรุงแต่งให้เกิดขึ้น แต่นิพพานเป็นนามธรรม เพราะไม่ใช่รูปธรรม