ปัญญารู้อะไร

การอบรมเจริญปัญญาเป็นเรื่องละเอียด เป็นเรื่องจริง เป็นเรื่องที่สามารถรู้สภาพธรรมใดๆ ก็ได้ที่เกิดปรากฏเพราะเหตุปัจจัย โดยไม่ให้เลือกว่า สภาพธรรมที่ไม่ดีอย่างนี้จะไม่ระลึกรู้ จะขอคอยเหตุการณ์สิ่งแวดล้อมอื่นที่ดีกว่านี้ แล้วจะเจริญปัญญา ถ้าโดยความเข้าใจอย่างนั้น ปัญญาจะไม่เกิดขึ้น เพราะเหตุว่าลักษณะของปัญญาที่คมกล้าจริง ต้องหมายความถึงปัญญาที่สามารถรู้ลักษณะของนามธรรม และรูปธรรมใดๆ ก็ได้ที่ปรากฏ ไม่เลือก อย่างในขณะนี้สภาพธรรมเกิดปรากฏ ปัญญาสามารถรู้ชัดในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏนี้ได้ เมื่อเป็นปัญญา แต่ถ้าปัญญาขั้นนี้ยังไม่เกิด ก็จะต้องอบรม คือ ระลึก และศึกษาเพื่อความรู้ชัดในสภาพของนามธรรม และรูปธรรมที่กำลังปรากฏ หลีกเลี่ยงไม่ได้เลย ไม่ว่าสภาพธรรมที่ปรากฏในเหตุการณ์นั้นๆ จะเป็นสภาพธรรมที่ดีหรือไม่ดีประการใดก็ตาม