ผู้รักษาธุดงค์ข้อที่ ๑๓ เป็นผู้เจริญสติสัมปชัญญะ

ด้วยเหตุนี้การที่กล่าวถึงธุดงค์ ๑๓ ข้อ และข้อ ๑๓ คือ เป็นการไม่นอน เพราะเหตุว่าท่านที่จะรักษาธุดงค์ข้อนั้น เห็นประโยชน์ของการเป็นผู้ตื่นมาก และเป็นผู้ที่หลับน้อย ไม่ใช่อยากจะนั่ง ท่านที่รักษาธุดงค์ข้อนี้ ไม่ใช่เป็นผู้อยากจะนั่งทำสมาธิหรืออะไร แต่เป็นผู้ที่เห็นว่า ถ้าหลับแล้วโอกาสที่สติจะเกิดระลึกลักษณะของสภาพธรรมก็เป็นไปไม่ได้

เพราะฉะนั้นเมื่อท่านไม่รู้ว่า ชีวิตของท่านจะดำรงอยู่นานมากน้อยแค่เท่าไร เพราะฉะนั้นการที่จะหลับเพียงเล็กน้อย และเป็นผู้ที่ตื่นมาก โดยการเป็นผู้ที่นั่ง และไม่นอน เพราะเหตุว่าถ้านอนก็จะหลับนาน แต่ถ้านั่งก็จะตื่นเร็ว และในขณะที่ตื่นก็จะสามารถพิจารณารู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏได้ ด้วยเหตุนี้ท่านจึงเป็นผู้ที่ไม่นอน

เพราะฉะนั้นธรรมทั้งหมดต้องประกอบกัน แม้แต่ในการรักษาธุดงค์ก็ต้องทราบว่า ผู้ที่ไม่นอนเพราะอะไร เพื่อว่าการนั่งจะได้หลับน้อย

สำหรับผู้ที่มีปกติเจริญสติปัฏฐาน ก็จะไปนั่งเพื่อสิ่งหนึ่งสิ่งใด แต่รู้ว่า ไม่ว่าสภาพธรรมเกิดขึ้น สภาพธรรมนั้นมีเหตุปัจจัยจึงเกิด และถ้าสติเกิดระลึกศึกษารู้ลักษณะของสภาพรู้ที่เป็นนามธรรม ก็จะทำให้ละคลายการที่เคยยึดถือว่า เป็นเราที่เห็นหรือเป็นเราที่ได้ยิน เป็นเราที่คิดนึก หรือเป็นเราที่กำลังระลึกลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ