ถ้าความสงบไม่ปรากฏจะไม่เป็นอารมณ์ของสมถะ

ผู้ฟัง ถ้าอย่างนั้น ถ้าหากว่าเวลาที่ ไม่มีสติระลึกรู้ลักษณะของความสงบนั้นก็มีความสงบเกิดขึ้น แต่ว่าไม่มีสติระลึกรู้สภาพของความสงบนั้น ก็เป็นอารมณ์ของสมถะ

ท่านอาจารย์ ถ้าความสงบไม่ปรากฏจะไม่เป็นอารมณ์ของสมถะ คะ อย่างขณะที่ให้ทาน ตามความเป็นจริงแล้วขณะนั้น คะ ต้องเป็นความสงบขั้น ๑ คือ ขั้นทาน ถ้าไม่มีความสงบจาก โลภะ โทสะ โมหะ แล้ว กุศลเจตนาให้จะ เกิดขึ้นไม่ได้เลย แต่ว่าเพราะเหตุว่า ความสงบนั้น น้อยมาก อ่อนมากไม่ปรากฏอาการของความสงบ ผู้ที่ ไม่ได้สังเกตุไม่ได้สำเหนียก จึงไม่รู้ว่าแท้ที่จริงในขณะนั้น จิตสงบ ถ้าผู้นั้นไม่สังเกตุ สำเหนียก แล้ว จะเจริญ จาคานุสติ คือการระลึกถึงสภาพจิตที่สละโลภะ หรือกิเลสในขณะนั้น แล้วก็สงบต่อไปไม่ได้เพราะเหตุว่า ไม่ได้สังเกตุว่าขณะที่ให้นั้นจิตสงบอย่างไร เพราะฉะนั้น การอบรมเจริญสมถภาวนา นี่คะ ลักษณะอาการของความสงบ ปรากฏ ให้รู้ว่าเป็นความสงบ ที่เพิ่มกำลังขึ้น ถ้าขณะนั้นมีปัจจัยที่จะสงบขึ้น