สำคัญที่สุดคือปัญญารู้ชัดสิ่งที่ปรากฏในขณะนี้

ชินเกินไปใช่ไหม เย็น ร้อน อ่อน แข็ง ไม่เห็นมีอะไรเลย บางท่านก็บอกอย่างนั้น จับดูกต้องก็แค่อ่อน แค่แข็ง สัมผัส ประเดี๋ยวก็เย็น ประเดี๋ยวก็ร้อน ก็เท่านั้นเอง แล้วอย่างไรอีกๆ บางท่านก็ถามอย่างนั้น ดูเหมือนไม่พอเลย แข็งๆ เย็นๆ ร้อนๆ ที่ปรากฏที่กาย ต้องการอย่างอื่นมากมาย แล้วอย่างไรอีก แล้วอะไรอีก แล้วทำอย่างไรอีก แต่ว่ารู้ชัด รู้จริง จนกระทั่งละคลายแล้วหรือยัง ที่อ่อนที่แข็ง ที่เย็นที่ร้อน ที่เคร่งตึงไหว ที่กายตามปกติ ข้ามไปใช่ไหม ไม่ได้รู้ชัดซึ่งความแช่มชื่นโดยเป็นความแช่มชื่น ซึ่งโทษโดยความเป็นโทษ

เวลาที่กระทบสัมผัสเย็นบ้าง ร้อนบ้าง อ่อนบ้าง แข็งบ้าง มีความสุขเกิดขึ้นบ้างไหม มีความทุกข์เกิดขึ้นบ้างไหม ไม่ใช่ให้รู้แต่เฉพาะ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลมเท่านั้น ไม่พอ ผู้เจริญสติที่รู้แค่เพียง ธาตุดิน ธาตน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม นั้นไม่สามารถที่จะละความไม่รู้ในนามในรูปทั้งปวง ไม่สามารถที่จะละการยึดถือนามรูปทั้งปวงว่า เป็นตัวตนได้ สติจะต้องเพิ่มขึ้น เจริญขึ้น รู้ชัดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นความสุขที่เกิดจากธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม หรือว่าความทุกข์ที่เกิดจากธาตุดิน น้ำ ไฟ ลมก็ตาม ผู้ที่เจริญสติจะต้องรู้ชัดในนามในรูป แล้วก็รู้วิธีที่จะละคลายการยึดถือมั่นในนามรูปด้วย

เพราะฉะนั้น ท่านที่วันหนึ่งๆ เย็นบ้าง ร้อนบ้าง อ่อนบ้าง แข็งบ้าง ปรากฏ เคยระลึกจริงๆ บ้างหรือเปล่า ที่อ่อน ที่แข็ง ที่เย็น ที่ร้อน หรือว่าไม่รู้ ไปรู้รูปนั่ง รูปนอน รูปยืน รูปเดิน ซึ่งไม่มีในพระไตรปิฏก

เพราะฉะนั้น ท่านที่วันหนึ่งๆ เย็นบ้าง ร้อนบ้าง อ่อนบ้าง แข็งบ้าง ปรากฏ เคยระลึกจริงๆ บ้างหรือเปล่า ที่อ่อน ที่แข็ง ที่เย็น ที่ร้อน หรือว่าไม่รู้ ไปรู้รูปนั่ง รูปนอน รูปยืน รูปเดิน ซึ่งไม่มีในพระไตรปิฏก ไม่ได้ทรงแสดงไว้ในสูตรไหนเลย แต่มีแต่สูตรที่เกี่ยวกับธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม อ่อน แข็ง เย็น ร้อน เคร่งตึง ไหว ตามปกติ แล้วสิ่งเหล่านี้ เป็นเหตุให้เกิดผัสสะ เวทนา การยึดถือ การยึดมั่น ซึ่งถ้าไม่เจริญสติ จะไม่รู้แล้วก็จะไม่ละ แต่ถ้ารู้ตามความเป็นจริง สติเจริญขึ้น ก็สามารถจะพิจารณารู้ลักษณะของรูป และนามที่เนื่องกับกายได้

ไม่ทราบว่าเจริญสติกันอย่างไร รู้สิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้บ้างไหม สิ่งที่กำลังปรากฏนี้เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด เพราะว่าท่านมักจะเอื้อมไป ข้ามสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ปัญญาจริงๆ จึงไม่ได้เจริญเลย ไม่ได้เกิดเลย เพราะข้ามสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ทางตา ทางหู ทางลิ้น ทางกาย ทางใจตามปกติ