กุศล - อกุศล มีกำลังสะสมมาตามปัจจัยในอดีต

แต่ปกตูปนิสสยปัจจัยก็เป็นปัจจัยที่กว้างขวาง เพราะเหตุว่ากุศลทั้งหมดที่เคยกระทำ เคยประพฤติมาสะสมมา มีปัจจัยที่จะให้เกิดขึ้นเป็นไปในลักษณะนั้น ๆอีก หรือว่าอกุศลที่เคยสะสมมาก็มีกำลังที่จะทำให้เกิดอกุศลกรรมนั้น ๆ อีกในชาติหลัง ๆ หรือว่าในชาติต่อ ๆ ไป

เพราะฉะนั้นจึงต้องมีการสะสมแม้ในปัจจุบันชาติ ที่ถ้าจะให้อนาคตข้างหน้าเป็นไปตามอนันตรูปนิสสยปัจจัยและปกตูปนิสสยปัจจัยสำหรับในอนาคต ไม่ว่าท่านต้องการที่จะเป็นบุคคลที่มีอัธยาศัยอย่างไร ก็จะต้องอาศัยอุปนิสสยปัจจัยสะสมต่อไป