กุศลเป็นปกตูปนิสสยปัจจัยให้เกิดกุศลเกิดได้

เพราะฉะนั้นก็เป็นเรื่องของปัจจัยจริง ๆ โดยเฉพาะคือ ปกตูปนิสสยปัจจัย ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่กว้างขวาง เพราะเหตุว่ากุศลก็เป็นปกตูปนิสสยปัจจัยให้เกิดกุศลต่อ ๆ ไปได้ หรือกุศลในอดีตที่ได้สะสมมาแล้วด้วยดีจนเป็นปกติก็ทำให้ผู้นั้นเป็นผู้ที่มีอุปนิสัยในกุศล

ซึ่งท่านผู้ฟังจะเห็นได้ว่า ถ้าบุคคลใดไม่ได้สะสมกุศลในอดีตจนกระทั่งมีกำลังเป็นปกติ เป็นปกตูปนิสสยปัจจัย ไม่สามารถที่จะชักชวนบุคคลเหล่านั้นให้เกิดกุศลได้ หรือถ้าบุคคลนั้นไม่ได้สะสมกุศลขั้นที่จะสนใจศึกษาพระธรรมมาก่อนบ้างเลยบุคคลนั้นก็ไม่มีความสนใจที่จะศึกษาและอบรมเจริญปัญญา ตามปกตูปนิสสยปัจจัยซึ่งเคยเกิดมาแล้วจนเป็นปกติด้วยดี

สำหรับกุศลเป็นปกตูปนิสสยปัจจัยให้เกิดกุศลคงไม่มีปัญหาอะไร แต่ให้ทราบว่าถ้าจะให้กุศลเจริญเพิ่มพูนขึ้นได้ ก็จะต้องอบรมเจริญกุศลจนเป็นปกติ เป็นสภาพธรรมที่มีกำลังสามารถที่จะทำให้กุศลต่อๆ ไปเกิด และเจริญขึ้นได้ และเพิ่มพูนขึ้นเรื่อย ๆ