สิ่งที่เกิดและดับไปแล้วไม่เป็นของใคร
ตอนนี้เราก็รู้จักจิตแล้ว เป็นใหญ่ เป็นประธานในการรู้ จิตไม่โกรธ จิตไม่ใช่เจตสิก แต่จิตรู้สิ่งที่กำลังปรากฏชัดเจน ทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ จิตเป็นสภาพที่รู้สิ่งที่กำลังถูกรู้ แม้ว่ามองไม่เห็นเช่นเสียง จิตกำลังได้ยินเสียง ถ้าเป็นรูปจะไม่รู้อะไรเลย จะได้ยินไม่ได้ด้วย เพราะฉะนั้น ที่เรายึดถือว่าเป็นเรา ก็คือธรรมที่เป็นนามธรรม และรูปธรรมนั่นเอง เพราะความไม่รู้ ซึ่งการเกิดขึ้น และดับไปของทั้งนามธรรม และรูปธรรม ซึ่งเกิดแล้วดับแล้ว อันไหนจะเป็นเรา รูปก็เกิด และดับไปหมด เป็นเราไม่ได้ เป็นของเราไม่ได้เพราะไม่มีแล้ว จิต และเจตสิกซึ่งเกิดแล้วก็ดับไปทุกๆ ขณะ ก็หมดไปแล้ว จะเป็นของเราไม่ได้ ของใครไม่ได้เพราะไม่มีแล้ว แม้ขณะที่กำลังเกิดขึ้นก็เป็นสภาพธรรมแต่ละอย่าง ซึ่งมีลักษณะเฉพาะแต่ละอย่างๆ และเรื่องรูปนี่ต่อๆ ไปเราก็จะค่อยๆ กล่าวถึงเพิ่มเติม และแม้แต่นามคือจิต เจตสิกก็จะค่อยๆ กล่าวถึง
ที่มา ...