กำลังเคลื่อนไปจากการถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะอยู่หรือไม่

ท่านเองที่ท่านคิดว่า ท่านถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะแล้ว ถ้าไม่พิจารณาจริง ๆ อาจจะไม่ทราบว่า ขณะใดท่านเคลื่อนไปจากการถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ โดยไม่รู้ตัวเลย เข้าใจว่า ตัวเองนั้นอาศัยสัทธาจึงถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ แต่ในขณะที่ไม่ได้ศึกษาพระธรรม ไม่ได้พิจารณาหนทางข้อปฏิบัติที่จะให้รู้แจ้งอริยสัจธรรมแต่มีความเลื่อมใสนับถือในข้อประพฤติปฏิบัติของบุคคล ซึ่งข้อประพฤติปฏิบัตินั้นไม่ใช่หนทางที่จะทำให้รู้แจ้งอริยสัจธรรม เพราะฉะนั้นบุคคลนั้นก็ไม่ใช่เป็นผู้ที่มีพระอริยสงฆ์เป็นสรณะ

เมื่อไม่มีพระอริยสงฆ์เป็นสรณะ ก็ไม่มีพระธรรม และพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นสรณะด้วย เพราะเหตุว่าถ้ามีพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นสรณะ ก็มีพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคได้ทรงแสดงไว้แล้วโดยละเอียดเป็นสรณะ แล้วก็มีผู้ประพฤติปฏิบัติตามพระธรรม ซึ่งเป็นพระอริยสงฆ์เป็นสรณะ แต่ถ้าขาดการพิจารณา สัทธาคือกุศลนั้นเป็นปกตูปนิสสยปัจจัยที่จะทำให้เกิดทิฏฐิคือ ความเห็นผิด การเลื่อมใสผิด ซึ่งไม่ทราบว่า ได้เคลื่อนแล้วจากการถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะอย่างแท้จริง