ฟังธรรมแต่ไม่ประพฤติตาม

อีกอย่างหนึ่ง หลายคนก็อาจจะบอกว่า คนที่ฟังธรรมแต่ความประพฤติในชีวิตประจำวันไม่เป็นธรรม ไม่สอดคล้องกับธรรม มีไหมคะ หรือว่าไม่มี มีแน่นอนค่ะ เพราะฉะนั้นผู้นั้นถึงแม้จะรู้มาก จำได้มาก แต่เห็นประโยชน์ เห็นคุณค่าของพระธรรมว่า เพื่อสิกขา คือ ประพฤติปฏิบัติตาม การศึกษาไม่ใช่ศึกษาเพียงเรื่องราวหรือคำ แต่ศึกษาด้วยการน้อมเข้าใจ เพื่อจะประพฤติปฏิบัติตาม เพราะฉะนั้นบางคนเรียนมาก แต่ไม่เมตตา ก็เห็นได้เลยว่า เรียนเข้าใจเรื่องราว แต่ขณะนั้นระลึกได้หรือเปล่าว่า ทรงสอนเรื่องสภาพของจิตหรือธรรมฝ่ายดี ซึ่งตรงกันข้ามกับฝ่ายอกุศล เพราะฉะนั้นคนนั้นอาจจะอยากเรียนมากๆ อ่านหนังสือมากๆ ฟังเทปมากๆ แต่ไม่สนใจที่จะรู้ว่า “จรณะ” คือ ความประพฤติในชีวิตประจำวันขั้นศีล มีหรือเปล่า ถ้ายังสามารถล่วงศีล โดยที่ไม่เห็นโทษ ไม่เห็นภัย และไม่เห็นประโยชน์ว่าเรียนทำไม ถ้ายังคงมีความประพฤติที่ไม่เป็นทางฝ่ายกุศล คนนั้นก็จะมีแต่ความจำเรื่องราวของสภาพธรรม แต่ไม่ได้ประโยชน์ หวังอย่างเดียว คือ ให้สติปัฏฐานเกิด ซึ่งเป็นไปไม่ได้เลยที่จะให้สติปัฏฐานเกิด โดยที่จรณะก็ยังไม่มี