กายวาจาส่องไปถึงความเข้าใจ

ท่านอาจารย์ การเห็นภัยต้องตามลำดับของปัญญา การละทุจริต ซึ่งเป็นภัย ก็ต้องตามระดับขั้นของปัญญา

ผู้ฟัง การที่จะรู้ภัย และพ้นจากภัยได้ ก็คือว่าค่อยๆ อบรมเจริญปัญญาไปตามระดับขั้น ที่ต้องทำอยู่ทุกวันนี้ ก็คือฟังสิ่งที่พระองค์ตรัสรู้ว่า ธรรมคืออะไร และปัญญาก็จะค่อยๆ ทำหน้าที่เข้าใจ ภัยที่ไม่เห็น ก็จะเห็นมากขึ้น

ท่านอาจารย์ มิฉะนั้นจะไม่รู้จักพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าแน่นอน ถ้าไม่เข้าใจพระธรรมที่ทรงแสดง ใช้คำว่า “ธรรม” เป็นสิ่งที่มีจริง และทรงแสดงว่าเป็นอนัตตา ไม่ว่าจะฟังก็มีความเข้าใจที่ถูกต้องยิ่งขึ้นว่า ที่เคยไม่รู้ธรรม ไม่เคยเข้าใจธรรม ไปหาธรรม ก็คือจนถึงขณะนี้ก็คือธรรมที่ฟัง เพื่อเข้าใจธรรม

ผู้ฟัง เพราะฉะนั้นเมื่อทุกคนไม่รู้จักภัย อยากเกิด เมื่อเกิดแล้วก็ไม่ชอบแก่ ไม่ชอบตาย แต่ทุกคนก็ยังอยากเห็น อยากได้ยินสิ่งที่พอใจอยู่ ก็คือมีทางเดียวเท่านั้น คือ อบรมปัญญาให้เข้าใจความน่ากลัวของภัย เมื่อเห็นภัยจริงๆ แล้ว มีปัญญาจึงสามารถละภัยนั้นได้

ท่านอาจารย์ ค่ะ แล้วค่อยๆ เห็นการเปลี่ยนแปลงซึ่งเป็นสังขารขันธ์เมื่อเข้าใจธรรม เพราะฉะนั้นใครที่ยังเต็มไปด้วยโลภะ โทสะ โมหะ และทุจริตทางกายบ้าง ทางวาจาบ้าง ทางวาจาบ้าง ก็ส่องไปถึงความเข้าใจธรรมว่ามากหรือน้อย