นิพพานเป็นขันธ์หรือไม่
อ.อรรณพ อยากให้ท่านอาจารย์ได้ช่วยขยายด้วยครับ
ท่านอาจารย์ เมื่อกี้กล่าวถึงขันธ์ ๕ ความจริงเรื่องของขันธ์ ๕ ก็เป็นเรื่องที่ค่อยเป็นไปตามลำดับ แต่เมื่อกล่าวแล้วถึงชื่อ ๕ ชื่อ คือขันธ์ ๕ และก็สภาพธรรมก็มี นามธรรมกับรูปธรรม และปรมัตถธรรมก็มีจิต เจตสิก รูป
จะไม่บอก แต่ให้คิด และก็ถามให้ตอบว่า รูปทุกรูปเปลี่ยนสภาพเป็นนามธรรมไม่ได้เลย รูปหยาบ รูปละเอียด รูปทราม รูปประณีต รูปใกล้ รูปไกล รูปชาติก่อน ชาติหน้า ชาติไหนก็ตาม รูปต้องเป็นรูป เพราะฉะนั้น ธรรมส่วนนี้ กองนี้ จะเป็นนามธรรมไม่ได้เลย ให้เข้าใจธรรมที่มี และเราไม่เคยรู้เลย ถูกบัญญัติหุ้มห่อปิดบังไว้แนบสนิทเลยใช่ไหม ไม่รู้ว่าเป็นธรรมแต่ละอย่าง
เพราะฉะนั้นในขันธ์ ๕ ขันธ์ แล้วก็เป็นรูป ๑ ขันธ์ เพราะฉะนั้นอีก ๔ ขันธ์เป็นอะไร เป็นนาม นี่ต้องตรงๆ อยู่แล้วใช่ไหม ธรรมผิดไม่ได้ จริงก็คือจริง รูปจะเกิดเมื่อไหร่ก็เป็นรูป ก็ต้องเป็นรูปขันธ์อยู่นั่นเอง ใช่ไหม เพราะฉะนั้นอีก ๔ ขันธ์ ต้องเป็นนาม และปรมัตถธรรมก็มีจิต เจตสิก รูป นิพพาน
นิพพานไม่เกิด นิพพานไม่ดับ นิพพานไม่ใช่จิต นิพพานไม่ใช่เจตสิก นิพพานไม่ใช่รูป นิพพานเป็นขันธ์ หรือเปล่า ก็จะมีการเผลอ และก็มีการคิด และก็มีการรู้ว่า เอ๊ะที่เราตอบนี่ถูก หรือเปล่า ถ้าผิดนี่ก็จะรู้ได้เลยว่าไม่ถูก เพราะว่าที่เป็นขันธ์เพราะเกิดขึ้นปรากฏ จึงสามารถที่จะเป็นอดีต เกิดแล้วดับไป เป็นอนาคต ยังไม่มาถึงแต่เกิด มีปัจจัยก็เกิด รูปเกิดได้เมื่อมีปัจจัย และก็เป็นปัจจุบัน คือขณะที่กำลังเกิดแล้วยังไม่ดับ ปรากฏขณะนี้ เพราะฉะนั้นขันธ์ทุกขันธ์ก็จะเป็นอดีต หรือปัจจุบัน อนาคต เพราะเหตุว่ามีการเกิดดับ เพราะฉะนั้นสภาพธรรมที่ไม่เกิดดับ เป็นอดีตได้ไหม จะเป็นปัจจุบันได้ไหม เป็นอนาคตได้ไหม ในเมื่อสิ่งนั้นไม่ได้เกิดดับ ไม่ได้
เพราะฉะนั้น ในบรรดาปรมัตถธรรมทั้ง ๔ ปรมัตถธรรมใดไม่ใช่ขันธ์ นิพพานเท่านั้น เท่านั้นด้วย รูปเมื่อไหร่เมื่อนั้นต้องเป็นรูปขันธ์ ก็มีขันธ์ ๕ ใช่ไหม และก็ยังไม่ได้เอ่ยชื่อชัดๆ เท่าไหร่ นามขันธ์ ๔ นามขันธ์ ๔ ได้แก่ปรมัตถธรรมอะไรบ้าง จิต เจตสิก สบายมากเลยค่ะ หมายความว่านี่คือความเข้าใจ แล้วไม่ว่าจะเมื่อไหร่เราก็ไม่ลืม ในเรื่องของขันธ์กับปรมัตถธรรม ต้องรู้ว่าขันธ์ก็คือปรมัตถธรรมนั่นเอง และปรมัตถธรรมที่จำแนกเป็นขันธ์ได้มีเพียง ๓ คือ จิต เจตสิก รูป ส่วนนิพพานไม่ใช่ขันธ์ เป็นขันธวิมุตติ คือพ้นจากการที่เป็นขันธ์
ที่มา ...