สิ่งที่เกิดแล้วด้วยปัจจัยปรุงแต่งเป็นสังขตธรรม

สิ่งที่เกิดแล้วเพราะปรุงแต่งแล้วในขณะนี้เป็นสังขตธรรม เพราะฉะนั้นสังขตธรรม หมายความถึงสิ่งที่ปรากฏเดี๋ยวนี้ เพราะได้ปรุงแต่งแล้วจึงเกิดขึ้นเป็นอย่างนี้ เพราะฉะนั้นในชีวิตของเรา ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ถ้าไม่ลืมคำว่าสังขตธรรม คือมีปัจจัยปรุงแต่งที่จะเกิดขึ้นเป็นอย่างนี้ เป็นอย่างอื่นไม่ได้ ถ้ามีการบาดเจ็บ มีการปรุงแต่งเกิดขึ้นแล้วที่จะเจ็บตรงนั้น เปลี่ยนเป็นอย่างอื่นไม่ได้ ถ้ามีความคิดนึก หมายความว่าขณะที่คิดนั้นเอง มีปัจจัยปรุงแต่งที่เกิดคิดอย่างนั้น ไม่ใช่คิดอย่างอื่น เพราะฉะนั้นทุกขณะในชีวิตเป็นธรรม ซึ่งมีเหตุปัจจัยปรุงแต่ง ซึ่งไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน เพราะเหตุว่าเกิดขึ้นแล้วดับไป

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 12