สังขารธรรม ได้แก่ จิต เจตสิก รูป
ผู้ฟัง สังขารธรรม หรือโดยนัยของโลกคือ สังขารโลก ก็คือจิต เจตสิก กับรูป จะกล่าวอย่างไร จึงเรียกว่า สังขารธรรม กล่าวว่าเจตสิก ๗ ดวงเป็นสังขารธรรม หรือไม่
ท่านอาจารย์ จิตหนึ่งเป็นสังขารธรรม เพราะว่า จิตจะเกิดโดยที่ไม่มีเจตสิกเกิดร่วมด้วยไม่ได้ เจตสิกหนึ่งก็เป็นสังขารธรรม เพราะเจตสิกต้องเกิดกับจิต รูปหนึ่งก็ต้องเป็นสังขารธรรม เพราะว่าต้องอาศัยรูปอื่น หรือว่าสมุฏฐานเกิดขึ้น เรียกว่าธรรมนั่นเอง แต่เดิมเคยชินกับคำว่าสังขาร และเข้าใจว่าเป็นแต่เพียงร่างกายนั้น ยังไม่ถูก เพราะสังขารธรรม หมายความถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่เกิดต้องมีปัจจัยปรุงแต่ง นั่นคือความหมายของสังขารธรรม และปรุงแต่งแล้วเกิดเดี๋ยวนี้เองแต่ละขณะเป็นสังขตธรรม
ที่มา ...
หมายเลข 5204
16 ม.ค. 2567