รู้การเกิดดับของปฐวีสงเคราะห์เข้ากับการรู้รูปอื่นหรือไม่

ผู้ฟัง สงสัยตรงที่ ให้รู้ความเกิดของปฐวีธาตุ และความดับของปฐวีธาตุ เหมือนกับให้รู้ความดับของนามรูป ดูเหมือนเป็นนัยอันเดียวกัน สงสัยว่า รูปนี้เป็น จิตตชรูปหรืออุตุชรูป อาหารชรูปหรือกรรมชรูป และในตำราต่างๆ ก็ใช้คำว่า รูปเกิดดับ เท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ หรือ ๕๑ ขณะเล็ก

ท่านอาจารย์ ปฐวีก็ได้กล่าวถึงแล้วในคราวก่อน หมายถึง รูปที่มีลักษณะแค่นแข็ง ถ้าจะใช้คำว่า อ่อนบ้าง แข็งบ้าง ก็ได้ นั่นเป็นลักษณะของปฐวีธาตุ สำหรับรูป มี ๒๘ รูป ก็ได้จัดเป็นประเภทว่า รูปใดเกิดขึ้นจากกรรม เกิดขึ้นจากจิต เกิดขึ้นจากอุตุ เกิดขึ้นจากอาหาร เพราะเหตุว่า สมุฏฐานที่ทำให้เกิดรูปนั้นมี ๔ สมุฏฐาน แต่ผู้เจริญสติ สติเริ่มระลึกรู้ลักษณะของรูปก่อน จะรู้ไหมว่า ขณะนั้นเป็นรูปที่เกิดจากกรรม หรือเกิดจากจิต หรือเกิดจากอุตุ หรือเกิดจากอาหาร ไม่รู้ เพราะว่า ปัญญาต้องเริ่มเจริญขึ้นทีละเล็กทีละน้อย ขั้นแรกที่สุด ขอให้รู้ลักษณะของรูปแต่ละรูปที่กำลังปรากฏ ที่กล่าวว่าเกิด ก็เพราะเหตุว่า ทุกอย่างมีปัจจัยทำให้เกิดแล้วดับ ไม่ใช่ว่าตั้งอยู่ให้รู้ตลอดเวลา เพราะฉะนั้น ในขณะที่สติระลึกถึงสิ่งที่กำลังปรากฏ ก็หมายความว่า สิ่งนั้นเกิดแล้วจึงได้ปรากฎ แล้วเมื่อรู้ลักษณะนั้นมากขึ้น ก็จะรู้ด้วยว่า ขณะนั้น สติ กำลังรู้ลักษณะของรูปชนิดใด และรูปชนิดนั้น ก็ไม่ได้ตั้งยั่งยืน ปรากฏแล้วก็หมดไป จะให้สติไปตามรู้อยู่เรื่อยๆ ได้ไหม ไม่ใช่ของจริงโดยลักษณะนั้น ลักษณะที่ให้จิตไปจดจ้องรู้อยู่ที่รูปเดียวตลอดเวลา นั่นไม่ใช่ลักษณะที่เป็นจริงของรูป ไม่ใช่ลักษณะที่เป็นจริงของนาม ซึ่งเกิดขึ้นแล้วก็ดับอยู่เรื่อยๆ สติก็ดับ แล้วสติก็ระลึกลักษณะของรูปอื่น หรือว่า นามที่กำลังปรากฏในขณะนั้นก็ได้ ไม่ใช่ให้สติไม่ดับ ให้รูปไม่ดับ ให้รู้ไปอยู่เรื่อยๆ จดจ้องอยู่อย่างนั้น นั่นไม่ใช่ความจริง การรู้อย่างนั้นไม่ใช่รู้สิ่งที่เกิดขึ้นปรากฏแล้วหมดไป สืบต่อกันอย่างรวดเร็ว เพราะฉะนั้น ในการศึกษา ศึกษาจากพระปัญญาคุณที่ได้ทรงแสดงธรรมไว้ตามความเป็นจริง โดยละเอียด ซึ่งผู้ประพฤติปฏิบัติเพื่อจะให้เกิดปัญญารู้ชัด จะต้องเริ่มเป็นลำดับขั้น ด้วยปัญญาของตนเอง เข้าถึงอยู่ ไม่ใช่เอาปัญญาของท่านผู้อื่นมากระทำ ซึ่งก็เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ ที่จะไปรู้ว่า รูปหนึ่งดับไป เท่ากับ ขณะเล็กของจิต ๕๑ ขณะ ไม่ใช่อย่างนั้น เพราะว่า ยังไม่ได้รู้ลักษณะของรูป ยังไม่ได้รู้ลักษณะของนาม ยังไม่ได้ละคลายความไม่รู้ ความสงสัยในนามรูปทั้ง ๖ โลก ซึ่งเกิดสืบต่อกันอย่างรวดเร็ว จะตั้งกฏเกณฑ์จะไปประจักษ์อย่างนั้น อย่างนี้ ไม่ได้