หทยวัตถุที่เกิดก่อนยังไม่ดับหมายความว่าอย่างไร

สำหรับปุเรชาตนิสสยปัจจัย มีข้อสงสัยอะไรไหม ?

ชาญ ที่อาจารย์พูดว่า หทยวัตถุที่เกิดก่อนแล้วยังไม่ดับ หมายความว่าอย่างไร ?

ท่านอาจารย์ รูปมีอายุ ๑๗ ขณะของจิตจิตเกิด – ดับไป ๑๗ ขณะ รูปที่เกิดพร้อมจิตในอุปาทขณะของจิตจึงจะดับไปพร้อมกับภังคขณะของจิตดวงที่ ๑๗ หรือขณะที่ ๑๗ รูปเกิดพร้อมกับอุปาทขณะของจิต แล้วจิตนั้นเกิดดับไป ๑๗ ขณะ รูปซึ่งเกิดพร้อมกับอุปาทขณะของจิตขณะที่ ๑ จะดับพร้อมกับภังคขณะของจิตขณะที่ ๑๗

ไม่ว่ารูปใด ๆ ทั้งสิ้น ในขณะที่รูปนั้นเกิดขึ้นไม่สามารถที่จะเป็นปัจจัยได้ในอุปาทขณะของรูปจะไม่สามารถจะเป็นปัจจัยได้เลย เพราะเหตุว่ายังมีกำลังอ่อนเพิ่งเป็นอุปาทขณะเท่านั้น แต่เมื่อล่วงเลยอุปาทขณะของรูป เป็นฐีติขณะ คือ ยังไม่ดับไปเทียบกับจิตแล้ว จิต ๑๗ ขณะใหญ่ เมื่อรวม ๓ ขณะย่อยของจิตทุกดวง ๆก็จะเป็น ๕๑ ขณะ ๓ x ๑๗ =๕๑ ขณะย่อย อุปาทขณะของรูป คือ ขณะที่ ๑ฐีติขณะ คือ ขณะที่ ๒ ถึงขณะที่๕๐เป็น ๔๙ ขณะ ขณะสุดท้ายคือขณะที่ ๕๑ เป็นภังคขณะของรูป

ขณะนี้แม้แต่รูปภายนอก จะเป็นต้นไม้ใบหญ้า โต๊ะ เก้าอี้ หรืออะไรก็ตามแต่ รูปกลาปใดซึ่งเกิดขึ้นจะตั้งอยู่เพียงการเกิด – ดับของจิต ๑๗ ขณะ ถ้าไม่อาศัยการเกิด – ดับของจิตเป็นเครื่องกำหนด จะเอาอะไรวัดความเร็วของการดับไปของรูป แต่สิ่งซึ่งเร็วกว่ารูป ซึ่งเกิด – ดับ คือจิต

เพราะฉะนั้นโดยพระปัญญาคุณที่ทรงประจักษ์แจ้งสภาพธรรมตามความเป็นจริงว่า รูปซึ่งเกิด – ดับอย่างรวดเร็วนั้น เท่ากับการเกิด – ดับของจิต ๑๗ ขณะหรือ ๑๗ ครั้ง หรือ ๑๗ ดวง ซึ่งจิตเกิด – ดับเร็วกว่ารูป ๆ หนึ่ง

แต่ขณะนี้เมื่อยังไม่ปรากฏว่ารูปดับ ก็ไม่สามารถที่จะรู้ได้