ธรรมที่เป็นปุเรชาตปัจจัยได้แก่รูปธรรมเท่านั้น

มีข้อสงสัยในปุเรชาตปัจจัยไหม ?

ถ้าพิจารณาแล้ว จะทำให้เข้าใจสภาพธรรมโดยละเอียดว่า ธรรมที่เป็นปุเรชาตปัจจัย ได้แก่รูปธรรมเท่านั้นเป็นปัจจัยให้นามธรรมเกิดขึ้น โดยที่รูปนั้นต้องเกิดก่อนนามธรรม และรูปนั้นยังไม่ดับไป จึงจะเป็นปัจจัยให้นามธรรมเกิดได้

เพราะฉะนั้นก็แสดงให้เห็นแล้วว่า รูปที่กายของแต่ละบุคคลมีมากมายหลายกลุ่ม หลายกลาปะ หรือในภาษาไทยใช้คำว่า หลายกลาป รูปเกิดขึ้นเพราะจิตเป็นสมุฏฐานก็มี แต่ว่ารูปนั้นต้องเกิดพร้อมกับจิต รูปที่เกิดเพราะกรรมเป็นสมุฏฐานก็มี รูปที่เกิดเพราะอุตุ ความเย็นความร้อนเป็นสมุฏฐานก็มี รูปที่เกิดเพราะอาหารเป็นสมุฏฐานก็มี รูปที่จะเป็นปัจจัยให้จิตเกิดขึ้นต้องเป็นรูปซึ่งเกิดก่อนจิตนั้น และยังไม่ดับไป

เพราะฉะนั้นไม่ได้หมายความว่า ขณะนี้ที่ทุกท่านกำลังนั่งอยู่นี้ รูปทุกกลุ่ม หรือทุกกลาป จะเป็นปุเรชาตปัจจัยให้จิตเกิดขึ้น