จิตอุปถัมภ์รูปที่เกิดก่อนโดยปัจฉาชาตปัจจัย

สำหรับปัจฉาชาตปัจจัย ก็ยิ่งแสดงให้เห็นชัดว่า จิตสั่งไม่ได้ เพราะเหตุว่ารูปต้องเกิดก่อน และจิตที่เกิดภายหลังอุปถัมภ์รูปนั้นเท่านั้น มีข้อสงสัยในเรื่องนี้ไหมคะ

ผู้ฟัง กระผมสงสัยปัจฉาชาตปัจจัย ในปุเรชาตปัจจัย พอจะจับหลักได้ว่า มีวัตถุรูป หรืออารมณ์ที่เกิดก่อนเป็นปัจจัยให้เกิดจิต แต่ปัจฉาชาตปัจจัย นี่หมายความว่า จิตที่เกิดทีหลังรูป

ท่านอาจารย์ ไม่ได้เป็นปัจจัยให้รูปเกิด แต่เพียงอุปถัมภ์รูปที่เกิดก่อน เป็นอุปถัมภกปัจจัย ไม่ใช่ชนกปัจจัย

ผู้ฟัง เพราะฉะนั้นปัจฉาชาตปัจจัยก็หมายถึงนามธรรมล้วน ๆ

ท่านอาจารย์ นามธรรมซึ่งอุปถัมภ์รูปธรรมซึ่งเกิดก่อน

นี่ก็แสดงให้เห็นความชัดเจนในเรื่องที่ไม่ควรเข้าใจว่า จิตสั่ง เพราะเหตุว่ารูปต้องเกิดก่อน และจิตเกิดภายหลังอุปถัมภ์รูปนั้น เพราะเหตุว่าเกิดร่วมกันในร่างกายเดียวกัน