จิตเป็นสภาพที่น้อมไปสู่อารมณ์ที่มายินดีของจิต


    ผู้ฟัง วันนี้อารมณ์ชื่นบาน ตรงนี้ยินดีอันนั้นหรือเปล่าครับ

    ท่านอาจารย์ เพราะเหตุว่าจิตปราศจากอารมณ์ไม่ได้ เพราะฉะนั้นอารมณ์จึงเป็นที่มายินดีของจิต ยังไงๆ ก็ต้องรู้อารมณ์นั้น ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์ที่ดีหรือไม่ดีก็ตาม แต่ก็ต้องรู้ เพราะฉะนั้น เมื่อต้องรู้จะพอใจไหม จะยินดีไหม ถ้าไม่ยินดีก็ไม่รู้ แต่นี่เพราะจิตต้องรู้อารมณ์นั้น

    ผู้ฟัง ก็หมายถึงว่าความยินดีก็คือการรู้อารมณ์นั่นเอง

    ท่านอาจารย์ ถูกต้อง และจิตเป็นสภาพที่น้อมไปสู่อารมณ์ จะไม่ไปอย่างอื่นเลย นอกจากสู่อารมณ์ คือรู้ลักษณะของอารมณ์นั่นเอง

    ผู้ฟัง ถ้าเผื่อไม่ยินดีก็คงไม่น้อมไปสู่อารมณ์ใช่ไหมครับ

    ท่านอาจารย์ ก็เป็นอีกคำหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าโดยศัพท์หมายความอย่างนั้น แต่เราก็ต้องพิจารณาให้เข้าถึงความหมายว่าน้อมไปหรือว่ายินดี ก็เพราะเหตุว่าต้องรู้

    ผู้ฟัง ถ้าเผื่อไม่มีอารมณ์ก็ไม่มีจิต

    ท่านอาจารย์ ถูกต้อง

    ผู้ฟัง ถ้าไม่มีจิตก็ไม่มีอารมณ์

    ท่านอาจารย์ ถูกต้อง เช่นในขณะนี้ถ้าถามว่าเห็นไหม ตอบว่ายังไง

    ผู้ฟัง เห็น

    ท่านอาจารย์ ชัดไหม

    ผู้ฟัง ชัดครับ

    ท่านอาจารย์ แสดงให้เห็นว่าตัวเห็นหรือสภาพที่เห็น ไม่ได้กล่าวถึงว่าจำได้หรือเปล่า หรือว่าชอบหรือไม่ชอบ แต่กล่าวถึงลักษณะที่เห็น เฉพาะเห็นเป็นลักษณะของจิตที่รู้แจ้งสิ่งที่กำลังปรากฏที่เป็นอารมณ์

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 18


    หมายเลข 5376
    17 ม.ค. 2567