ฌานจิตของท่านพระสารีบุตรเกิดสลับกับกามาวจรจิตได้

มีข้อสงสัยอะไรในเรื่องของปัจฉาชาตปัจจัยไหมคะ

ทรงเกียรติ ผมสงสัยที่อาจารย์กล่าวถึงท่านพระสารีบุตรว่า ขณะที่ถวายอยู่งานพัดนั้นกามาวจรจิตของท่านเกิดสลับกับฌานจิต ขณะที่ฌานจิตเกิด จะทำงานพัดได้หรือครับ ?

ท่านอาจารย์ การเกิด – ดับของจิตเป็นไปอย่างรวดเร็วมากทีเดียว เพราะฉะนั้นฌานจิตเกิดสลับกับกามาวจรจิตได้ โดยที่มีภวังคจิตคั่น เหมือนอย่างในขณะนี้ จิตเห็นเกิดทางจักขุทวารวิถีจิต แล้วก็มีจิตซึ่งเป็นไปรู้อารมณ์เดียวกับจิตเห็นหลายขณะ แล้วก็ดับ จิตเป็นภวังค์คั่น แล้วมโนทวารวิถีจิตรับรู้อารมณ์ต่อจากจักขุทวารวิถีจิตหลายขณะทีเดียว หลายวาระ แล้วก็มีภวังคจิตคั่น แล้วก็มีจิตที่ได้ยินเสียงหลายขณะ เป็นโสตทวารวิถีจิต ดับไป เมื่อเสียงดับ แล้วมีภวังค์คั่นหลายขณะ แล้วมโนทวารวิถีจิตก็เกิดขึ้นรู้เสียงที่ได้ยินต่อจากทางโสตทวารวิถี แล้วก็มีภวังค์คั่นหลายวาระแต่ขณะนี้เสมือนว่าไม่มีอะไรคั่นเลย

เพราะฉะนั้นฌานจิตกับกามาวจรจิตก็ย่อมเกิดสลับกันได้เสมือนกับว่า ไม่มีอะไรคั่นเลย

ทรงเกียรติ ตามปกติ ฌานจิตเกิดแล้วต้องฟังอะไรไม่รู้เรื่องใช่ไหมครับ ?

ท่านอาจารย์ ขณะที่เป็นภวังค์ในขณะนี้คั่นอยู่ระหว่างทางตาที่เห็นกับทางหู โสตทวารวิถีจิตซึ่งได้ยิน และท่านผู้ฟังขณะที่กำลังเห็น ฟังรู้เรื่องไหมคะ ในเมื่อทางจักขุทวารวิถีต้องไม่ได้ยินเสียง แล้วท่านผู้ฟังก็มีจักขุทวารวิถีเกิด ตั้งแต่ปัญจทวาราวัชชนจิต จักขุวิญญาณ สัมปฏิฉนจิต สันตีรณจิต โวฏฐัพพนจิต ชวนจิต ๗ ขณะ ตทาลัมพนจิต ๒ ขณะ แล้วยังเป็นภวังคจิตคั่น แล้วมโนทวารวิถีจิตก็ยังเกิดขึ้นรู้สิ่งที่ปรากฏทางตาต่อ โดยที่มโนทวาราวัชชนจิตเกิดแล้วดับไป ชวนจิตเกิดต่อ แล้วภวังคจิตเกิดคั่น ก่อนที่จะถึงโสตทวารวิถี แต่ท่านผู้ฟังที่กำลังเห็นในขณะนี้ ก็ฟังรู้เรื่องใช่ไหมคะ ไม่ใช่ว่าฟังไม่รู้เรื่อง