รูปทุกรูปเป็นปุเรชาตปัจจัยหรือเปล่า
มีข้อสงสัยอะไรในเรื่องของปุเรชาตปัจจัย และปัจฉาชาตปัจจัยไหมคะ
ทรงเกียรติ ปุเรชาตปัจจัยเป็นรูปธรรมที่เกิดก่อนนามธรรม รูปธรรมทั้งหมดมี ๒๘ รูป รูปทั้ง ๒๘ เป็นปุเรชาตปัจจัยทั้งหมดหรือเปล่าครับ ?
ท่านอาจารย์ ไม่เป็นค่ะ เฉพาะรูปซึ่งเป็นปัจจัยให้นามธรรมเกิดขึ้น หรือรูปซึ่งเป็นปัจจัย โดยเป็นอารมณ์ของจิตและเจตสิกเท่านั้น รูปที่ดับไปแล้ว ไม่ได้เป็นปัจจัยแก่จิตเลย เพราะฉะนั้นจึงไม่เป็นปุเรชาตปัจจัย แต่รูปใดก็ตามซึ่งเป็นปัจจัย โดยเป็นที่อาศัยเกิดของจิต รูปนั้นเป็นวัตถุปุเรชาตปัจจัย หรือว่ารูปใดก็ตามซึ่งเกิดแล้วยังไม่ดับ เป็นปัจจัยให้จิตรู้รูปซึ่งกำลังปรากฏเป็นอารมณ์ ขณะนั้นเป็นอารัมมณปุเรชาตปัจจัยแต่รูปอื่น ๆ ซึ่งไม่เป็นปัจจัยให้จิตเกิด หรือรูปอื่น ๆ ซึ่งเกิดดับอยู่ โดยไม่เป็นอารมณ์ของจิตรูปเหล่านั้นทั้งหมดไม่ใช่ปุเรชาตปัจจัยปุเรชาตปัจจัยเฉพาะรูปซึ่งเป็นวัตถุปุเรชาตปัจจัยเป็นที่อาศัยให้เกิดจิต หรือว่าเป็นอารัมมณปุเรชาตปัจจัย คือ จิตกำลังรู้รูปนั้น