วิถีจิตแรกทางมโนทวาร - มโนทวาราวัชชนจิต

ถาม มโนทวาราวัชชนจิตเป็นวิถีจิตดวงแรกที่ทำอาวัชชนกิจ เป็นชาติอะไร ?ชาติกิริยา

ถาม เกิดที่ไหน ?หทยวัตถุ

ตอนนี้ง่ายมาก ถ้าจะถามซ้ำต่อไปจนกระทั่งถึง

ถาม เป็นอาเสวนปัจจัยหรือเปล่า ?ไม่เป็น

ถาม เพราะเหตุใด ?

ตอบ เวลาที่ทำอาวัชชนกิจ มโนทวาราวัชชนจิตเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียว ทางมโนทวาร ไม่ต้องเกิดขึ้นหลายครั้ง

ท่านผู้ฟังนั่ง ๆ อยู่ ถึงแม้จะไม่ได้เห็นอะไร ไม่ได้ยินอะไร ไม่ได้กลิ่นอะไร ไม่ได้ลิ้มรสอะไร ไม่ได้รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส คิดนึกอยู่เสมอโดยที่ไม่รู้ตัว เวลาถามว่ากำลังคิดอะไร ยากที่จะตอบใช่ไหม ? บางทีก็ตอบไม่ได้ แต่ไม่ได้หมายความว่า ในขณะที่ตอบไม่ได้นี้ไม่ได้คิด เพราะเหตุว่าถ้ากล่าวถึงสภาพที่คิด คือวิตกเจตสิก หรือขณะที่จิตคิด จะมีการคิดแม้ว่าไม่ได้คิดเป็นคำ วิตกเจตสิกเกิดพร้อมกับสัมปฏิจฉันนจิตและจิตอื่น ๆ ที่ต่อจากนั้น เว้นไม่เกิดกับทวิปัญจวิญญาณจิตเท่านั้น

เพราะฉะนั้นก็ให้เห็นสภาพของวิตกเจตสิกซึ่งมีลักษณะตรึก หรือจรดในอารมณ์ เพราะฉะนั้นมโนทวาราวัชชนจิตซึ่งเป็นวิถีจิตแรกทางมโนทวาร ไม่เกิดหลายครั้ง