อาหารปัจจัยมี ๔ เป็นรูป ๑ เป็นเจตสิก ๒ เป็นจิต ๑

ถาม วิญญาณาหารนี้เป็นอะไรครับ ?

ท่านอาจารย์ จิตค่ะ

ถาม อาหารนี้ ก็มี รูปก็มี เจตสิกก็มีจิตก็มีใช่ไหมครับ ?

ท่านอาจารย์ อาหารปัจจัยมี ๔ ที่เป็นรูปอาหาร ๑คือ กพฬีการาหาร ที่เป็นนามอาหารมี ๓คือ ผัสสเจตสิก ๑มโนสัญเจตนาหาร ได้แก่เจตนาเจตสิก ๑ วิญญาณาหารได้แก่จิต ๑

ซึ่งถ้ากล่าวโดยประเภทผัสสะ ผัสสาหาร ได้แก่ ผัสสะที่เกิดกับจิตทุกดวง เพราะฉะนั้นก็ได้แก่ผัสสเจตสิก ๘๙ มโนสัญเจตนาหารได้แก่เจตสิกที่เกิดกับจิตทุกดวงก็เท่ากับเจตนาเจตสิกที่เกิดกับจิต ๘๙วิญญาณาหารก็ได้แก่ จิต ๘๙

นี่แสดงโดยความไม่แปลกกัน ถ้าแสดงโดยความต่างกันก็โดยนัยของปฏิจสมุปบาท