บุคคลที่ ๓ บุคคลผู้ไม่มีกิเลส แต่ไม่รู้ว่าไม่มีกิเลสในภายใน

บุคคลที่ ๓ คือ บุคคลที่ไม่มีกิเลส แต่ไม่รู้ชัดตามเป็นจริงว่าไม่มีกิเลสในภายใน บัณฑิตกล่าวว่า เป็นผู้เลวทราม

ทั้งๆ ที่ไม่มีกิเลส แต่ไม่รู้ชัด บัณฑิตก็กล่าวว่า เป็นบุรุษเลวทราม ถ้าไม่เจริญ สติปัฏฐานก็ไม่เข้าใจในพยัญชนะนี้อีกเหมือนกัน เป็นคนที่ไม่มีกิเลสก็ควรจะดี ควรจะเป็นผู้ประเสริฐ แต่เพราะไม่รู้ชัดตามความเป็นจริง ในขณะที่ไม่มีกิเลสไม่ใช่ว่าบุคคลนั้นเป็นพระอรหันต์แล้วไม่รู้ว่าไม่มีกิเลส ไม่ใช่ นี่เป็นผู้ที่ไม่รู้ นี่เป็นผู้ที่ยังไม่ใช่พระอรหันต์ คนที่ไม่ใช่พระอรหันต์ มีกิเลสทั้งวันหรือเปล่า มีอกุศลจิตทั้งวันหรือเปล่า ไม่ใช่ บางขณะก็ไม่มีกิเลส เพราะอะไร เพราะขณะนั้นเป็นกุศลจิต เพราะฉะนั้นผู้เจริญสติปัฎฐานแม้ขณะที่ไม่มีกิเลสคือเป็นกุศลจิตหรือเป็นจิตอื่นที่ไม่ใช่กิเลสผู้มีสติก็รู้ชัดตามความเป็นจริงในขณะที่ไม่มีกิเลสในสภาพธรรมที่เป็นกุศลในขณะนั้น จึงจะกล่าวว่า เป็นบุรุษประเสริฐ