สติปัฏฐานระลึกรู้ลักษณะของรูปที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง

อานาปานบรรพระลึกลมหายใจ ก็มีลักษณะของรูปปรากฏให้รู้ ไม่ใช่ว่าเป็นชื่อลมหายใจหรือว่าเป็นรูปรวมๆ กันที่ไม่มีลักษณะของรูป แต่ว่าแม้ในขณะที่ระลึกที่ลักษณะของลม สติระลึกรู้ลักษณะของรูปปรากฏให้รู้ฉันใด ขณะที่นั่ง นอน ยืน เดิน เป็นอิริยาปถบรรพก็ดี ขณะที่เคลื่อนไหว เหยียด คู้ พูด สัมปชัญญบรรพก็ดี ปฏิกูลมนสิการบรรพพิจารณาผม ขน เล็บ ฟัน หนังก็ดี อสุภมนสิการระลึกถึงซากศพในลักษณะต่างๆ ก็ดี ตลอดหมดทุกบรรพนั้น สติระลึกรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏลักษณะอาการของรูปตามความเป็นจริง จึงเป็นกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน