เห็นกายในกาย คือ รู้นามกาย รูปกาย

ผู้ฟัง ท่านอาจารย์ได้กรุณาอธิบายไปแล้วเรื่องกายในกาย กระผมได้ยินมาอีกทางหนึ่ง กายในกาย ท่านหมายถึงว่าในกายานุปัสสนาสติปัฏฐานนี้เป็นหัวข้อใหญ่ ทีนี้หัวข้อย่อยๆ ที่อยู่ภายในกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน มีหลายชนิดเช่นเป็นต้นว่า อิริยาบถ สัมปชัญญะ อานาปานะ แล้วก็อย่างอื่นอีกหลายอย่าง ท่านก็บอกว่า สำหรับอานาปานะนี้ก็เป็นกายหนึ่งซึ่งอยู่ในหัวข้อของกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน ท่านกล่าวเช่นนี้จะเป็นการถูกต้องประการใด

ท่านอาจารย์ จุดประสงค์ที่กล่าวนี้เพื่ออะไร และให้รู้อะไร และให้เจริญอย่างไร

ในขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค กาย ในคำว่า กาโย มี ๒ คือ นามกาย และรูปกาย ต้องรู้ทั้งสองอย่าง ไม่ใช่แต่เฉพาะรูปกายอย่างเดียว ความหมายของท่าน นามกายเป็นไฉน เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ มนสิการ เป็นนามด้วย เป็นนามกายด้วย และท่านกล่าวจิตเป็นสังขารว่า นี้เป็นนามกาย รูปกายเป็นไฉน มหาภูตรูป ๔ รูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ ลมอัสสาสะปัสสาสะ นิมิต และท่านกล่าวว่า กายสังขารที่เนื่องกัน นี้เป็นรูปกาย จุดประสงค์คืออันนี้ ให้รู้นามกายรูปกาย คือรู้ในขณะที่มีสติ กับขณะที่หลงลืมสติ และเมื่อมีสติเป็นไปในรูป ก็รู้ลักษณะของมหาภูตรูป ๔ รูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔

...