ความฝันเกิดได้ทางมโนทวารทางเดียว

ผู้ฟัง ความฝันเกิดได้ทางมโนทวาร ส่วนเป็นวิตกเกิดได้ทั้ง ๖ ทวาร

ท่านอาจารย์ ถูกต้องค่ะ และพ้นทวารด้วย

ผู้ฟัง อย่างตอนเช้าวันนี้บางทีนอนแต่ไม่ได้หลับ เพียงแต่คิดนึก เปรียบเทียบกับความฝันคนละสภาวะ เลยมาจำแนกตรงนี้ว่าความฝันนี่คงเกิดทางมโนทวาร

ท่านอาจารย์ ที่จะแน่ใจว่าเป็นทางมโนทวารคือไม่ได้เห็นเหมือนเดี๋ยวนี้ไม่ได้ยินเหมือนเดี๋ยวนี้ เพราะฉะนั้น ต้องเป็นทางมโนทวาร

ผู้ฟัง ผมก็พิจารณาอย่างนี้ครับว่าเป็นมโนทวาร เพราะว่าลักษณะมันต่างกัน คิดนึกก็อีกลักษณะหนึ่ง ส่วนความฝันก็อีกลักษณะหนึ่ง

ท่านอาจารย์ รู้อย่างนี้คือการเข้าใจเรื่องราวของสภาพธรรมซึ่งจะเป็นทางที่จะทำให้เวลาที่สติสัมปชัญญะเกิดระลึก สามารถที่จะรู้ความจริงในขณะนั้นได้

ที่มา ..

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 24