ชวนะแรกของทุกภพทุกชาติ เป็นโลภมูลจิต
ท่านอาจารย์ ถ้าได้ยินคำว่าภวังคจลนะ เริ่มที่จะไม่ใช่ภวังค์ที่จะรู้อารมณ์อื่นที่ไม่ใช่อารมณ์ของภวังค์ พอได้ยินคำว่าภวังค์คุปัจเฉทะ รู้แน่นอนเลยว่าภวังค์จะเกิดต่อไปไม่ได้ ต่อจากนั้นต้องเป็นจิตที่รู้อารมณ์อื่นทางหนึ่งทางใดในหกทาง แต่ถ้าได้ยินคำว่ามโนทวาราวัชชนะต้องเป็นทางใจทางเดียว จะไปเป็นทางอื่นไม่ได้เลย หรือว่าเวลาที่เป็นชวนะแรกของทุกภพทุกชาติไม่ว่าจะเกิดเป็นอะไร ไม่ใช่โมหมูลจิต เป็นโลภมูลจิต ติดข้องทันที เพียงแค่รู้สึกตัวทางใจเกิดรู้ขึ้นมาเมื่อไหร่ก็คือพอใจยินดีในภพนั้น ในความเป็นอย่างนั้น ไม่มีใครสามารถเปลี่ยนแปลงได้
ผู้ฟัง น่ากลุ้มใจ น่าเสียใจ มีจิตแต่ไม่รู้จักจิตเลย
ท่านอาจารย์ ก็ศึกษา ก็เกิดปัญญา ก็สะสมความรู้ความเห็นถูก เพราะเหตุว่าถ้าไม่มีปัญญาแล้วก็เป็นไปในทางฝ่ายอกุศลมาก เพราะว่าไม่มีปัญญาจะรู้ว่าอะไรถูก อะไรผิด อะไรควรเจริญ ควรอบรม แต่ทราบแล้วว่าหลังจากมโนทวาราวัชชนจิตแล้วก็ในชาติทุกชาติที่เกิดขึ้น วิถีจิตแรกต้องเป็นทางใจ และก็ต้องเป็นโลภมูลจิตด้วย ถ้าเกิดอีกก็เป็นอย่างนี้ หลังจากที่เป็นภวังค์ ภวังคจลนะ ภวังคุปัจเฉทะ มโนทวาราวัชชนจิต และก็เป็นโลภมูลจิตก่อนอกุศลประเภทอื่น
ที่มา ...