อนุสัยกิเลสมีมากและสะสมไปทุกๆ ขณะที่หลงลืมสติ

คงจะไม่ทราบเรื่องอนุสัยกิเลสที่มีมากมายเหลือเกิน แล้วก็ยังสะสมไปทุกๆ ขณะที่หลงลืมสติ ไม่ว่าจะเป็นขณะที่ยินดี พอใจ เพลิดเพลิน เป็นสุขเวทนา ถ้าไม่รู้สึกตัว ไม่ระลึกรู้ลักษณะของเวทนา หรือนามรูปในขณะนั้น ก็เป็นราคานุสัย เพราะฉะนั้น ผู้ใดที่แสวงหาความสุขเพลิดเพลิน สุขเวทนา แล้วไม่ระลึกรู้ลักษณะของนามรูปในขณะนั้น เป็นผู้ไม่รู้สึกตัว เท่ากับผู้นั้นสะสมเพิ่มพูนราคานุสัยหนาแน่นมากขึ้นๆ เรื่อยๆ วันหนึ่งๆ มีความไม่พอใจ มีความขัดเคือง มีความไม่แช่มชื่น แต่สติไม่ระลึกรู้ลักษณะของนามรูปในขณะนั้น เป็นผู้ที่ไม่รู้สึกตัว ไม่เจริญสติ สะสมปฏิฆานุสัย ตลอดวันถ้าให้รู้จักตัวของตัวเองดีขึ้น จะพบว่าหนาแน่นด้วยอะไร เพิ่มพูนด้วยโลภะ โทสะ โมหะ ความหลงลืมสติ หรือว่าเป็นผู้ที่เพิ่มพูนด้วยการเจริญสติ เปรียบเทียบได้ ก็รู้จักตัวเองมากยิ่งขึ้นว่า จะเป็นผู้ที่หนาแน่น หรือว่าเป็นผู้ที่เบาบาง แต่ถ้าเป็นผู้ที่เจริญสติย่อมเป็นผู้ที่ละราคานุสัย ปฏิฆานุสัย อวิชชานุสัยได้