ก่อนจะดับอวิชชา ต้องคลายความไม่รู้ในสิ่งที่ปรากฏก่อน
จักขุวิญญาณดับได้ หรือไม่ ตอบว่าดับ แต่ว่าขณะนี้ดับ หรือไม่ เห็น หรือไม่ว่าการที่เราจะเข้าถึงธรรมต้องแสดงให้เห็นถึงความต่างของปัญญาขั้นฟัง กับปัญญาขั้นที่สามารถจะรู้ความเกิดขึ้น และดับไป ตามที่พระอริยเจ้าทุกท่านได้ประจักษ์แจ้งจึงเป็นพระอริยบุคคล เพราะฉะนั้น ก็เป็นผู้ที่ตรงจริงๆ ที่จะรู้ว่าการฟังพระธรรมเพื่อรู้จักตัวเองว่ามีอวิชชามากเท่าไร และก็อวิชชายังมีอยู่มากเท่าใด และการฟังเป็นการฟังด้วยความเข้าใจละเอียดลึกซึ้ง ด้วยความละเอียดที่จะเห็นอวิชชาของตนเองจะค่อยๆ คลายได้อย่างไร แต่ก่อนจะดับต้องคลาย ซึ่งคนส่วนใหญ่ไม่ได้คิดถึงเรื่องคลายเลย คิดว่าอาจจะนั่งนิ่งๆ และจ้องดูอะไร แล้วก็เกิดดับ นั่นไม่ใช่ปัญญา ถ้าเป็นปัญญาต้องสามารถเข้าใจลักษณะของธรรมที่ปรากฏ แล้วปัญญาที่เข้าใจขึ้นพร้อมทั้งการประจักษ์แจ้งสภาพธรรมตามลำดับก็จะทำให้มีการคลายอวิชชา คือ ความไม่รู้จากสิ่งที่กำลังปรากฏได้
ที่มา ...