โสมนัสที่อาศัยเรือนเป็นได้ทั้งกุศลและอกุศล

ในเวทนาทั้งหมด โสมนัสเวทนา เป็นได้ทั้งกุศล และอกุศล ถึงแม้จะเป็นโสมนัสเวทนาที่อาศัยเรือน อย่างเวลาที่ตาเห็นแล้ว ถ้าเป็นโสมนัส ก็เป็นโลภมูลจิต จิตที่ประกอบด้วยความชื่นชม ยินดี พอใจ ต้องการในรูปที่เห็น เพราะเวทนาเป็นโสมนัส ไม่ใช่โทสมูลจิต ไม่ใช่โมหมูลจิต ถ้าเป็นอกุศลแล้วต้องเป็นโลภมูลจิตที่ชื่นชมพอใจในสิ่งที่เห็นในขณะนั้น ทางฝ่ายกุศลก็ได้ ขณะที่ทำบุญกุศลมีการเห็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด เช่นเห็นพระพุทธรูปแล้วก็น้อมระลึกถึงพระพุทธคุณ เกิดความปิติ โสมนัสขึ้น เป็นกุศลจิตที่ประกอบด้วยโสมนัส แต่ยังไม่ใช่โสมนัสที่อาศัยเนกขัมมะ เพราะไม่ใช่โสมนัสที่ประกอบกับญาณที่รู้ความเกิดขึ้น และดับไป ยังเป็นไปกับภพชาติ ถึงแม้ว่าจะเป็นกุศลจิต ถึงแม้ว่าจะเป็นกุศลกรรม ไม่ใช่กรรมที่ดับภพชาติ เป็นกุศลกรรมที่ทำให้เกิดวนเวียนต่อไป ถ้าเป็นฝ่ายกุศลก็เกิดในสุคติภูมิ ถ้าเป็นอกุศลก็เกิดในทุคติภูมิ ดังนั้นโสมนัสที่อาศัยเรือนเป็นได้ทั้งอกุศล และกุศล แต่โสมนัสเป็นฝ่ายกุศลเพราะเหตุว่าประกอบกับญาณ