อุเบกขาที่มีความเป็นต่างๆ อาศัยอารมณ์ต่างๆ

ข้อความต่อไปมีว่า

ดูกรภิกษุทั้งหลาย อุเบกขาที่มีความเป็นต่างๆ อาศัยอารมณ์ต่างๆ ก็มี อุเบกขาที่มีความเป็นหนึ่ง อาศัยอารมณ์เป็นหนึ่งก็มี

ก็อุเบกขาที่มีความเป็นต่างๆ อาศัยอารมณ์ต่างๆ เป็นไฉน คือ อุเบกขาที่มีในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในโผฏฐัพพะ นี้อุเบกขาที่มีความเป็นต่างๆ อาศัยอารมณ์ต่างๆ

หมายความถึงทวารต่างๆ นั่นเอง อุเบกขาทางตาก็อย่างหนึ่ง ทางหูก็อย่างหนึ่ง ทางจมูกก็อย่างหนึ่ง ทางลิ้นก็ยังหนึ่ง ทางกายก็อย่างหนึ่ง ทางใจก็อย่างหนึ่ง บางคนสะสมมาไม่เหมือนกัน บางคนชอบรูปสีสันวรรณะที่น่ารื่นรมย์ ก็เป็นโสมนัสส่วนมากเวลาที่ประสบกับอิฏฐาอารมณ์ แต่บางคนไม่ได้สะสมมาทางตา ก็เป็นอุเบกขาได้ แต่ว่าสะสมหนักมาในทางหู เพราะฉะนั้นเวลาที่ได้ยินเสียงเพราะๆ เพลงเพราะๆ ดนตรีเพราะๆ ก็เป็นโสมนัส แต่ว่าผู้ที่ไม่ได้สะสมหนักมาในทางหูก็เป็นอุเบกขา เพราะฉะนั้นอุเบกขาจึงมีต่างๆ ทางทวารต่างๆ