นิสสยปัจจัย - อุปนิสสยปัจจัย **

สำหรับปัจจัยที่ ๘ คือ นิสสยปัจจัย ได้แก่ สภาพธรรมที่เป็นที่อาศัยของปัจจยุปบันธรรม เพราะฉะนั้นถ้าสภาพธรรมใดไม่ได้เป็นที่อาศัยของปัจจยุปบันธรรม สภาพธรรมนั้นก็เป็นปัจจัยโดย นนิสสยปัจจัย

ปัจจัยที่ ๙ คือ อุปนิสสยปัจจัย นี่ก็เช่นเดียวกัน ถ้าไม่ใช่เป็นเพราะอุปนิสสยปัจจัย ก็เป็นโดย นอุปนิสสยปัจจัย