โลภมูลจิต เป็นกามาวจรภูมิ เป็นชาติอกุศล


    ผู้ฟัง โลภะเกิดร่วมกับจิต ๘ ดวงเท่านั้น แล้วก็ทำชวนกิจ เรียนถามว่าในขณะที่เขาเกิดร่วมกัน เราใช้คำว่าจิตทำชวนกิจ โลภะก็ทำชวนกิจด้วย แต่ขณะนั้นอารมณ์ต่างกัน

    ท่านอาจารย์ เกิดร่วมกัน ต่างคนก็ต่างทำกิจของตนๆ ภูมิของจิตเปลี่ยนไม่ได้ หมายความถึงระดับขั้นของจิต เหตุที่จิตจำแนกเป็นหลายๆ ประเภทก็แล้วแต่ว่ามีเจตสิกประกอบในขั้นใด ภูมิใด จิตเป็นกามภูมิ ผัสสเจตสิกก็เป็นกามวจร เป็นกามภูมิด้วย แต่ถ้าผัสสเจตสิกนั้นเกิดขึ้นกับรูปพรหมบุคคล คือผู้ที่ได้อบรมเจริญความสงบของจิตจนกระทั่งมีความมั่นคงเป็นสมาธิถึงขั้นฌาณตามลำดับขั้น บุคคลเหล่านั้นไม่เกิดในกามภูมิเพราะเป็นผลของรูปาวจรกุศลจิตที่เป็นไปในความสงบมั่นคง ก็จะมีภูมิซึ่งเป็นที่เกิด ซึ่งไม่ใช่มนุษย์ ไม่ใช่สวรรค์หกชั้น และก็ไม่ใช่อบายภูมิสี่

    ด้วยเหตุนี้ถ้ากล่าวถึงภูมิซึ่งเป็นที่เกิดของสัตว์ บุคคล มี ๓๑ ภูมิ ก็จะได้พิจารณาว่าเราจะไปภูมิไหน ถามว่ารูปพรหมภูมิเราไปได้ หรือไม่ ไม่มีทาง ตราบใดที่ยังไม่ได้เจริญความสงบ มั่นคง ถึงขั้นฌาณจิต อรูปพรหมยิ่งไม่ได้ เพราะว่าต้องได้รูปพรหมบุคคลก่อน จิตต้องถึงระดับของรูปาวจรกุศล แล้วถึงจะต่อไปถึงอรูปาวจรกุศล ถ้าเป็นอย่างนั้นแล้วไม่เสื่อม บุคคลนั้นก็เกิดในอรูปพรหมภูมิ มีอายุยืนยาวมาก เป็นกัปป์ๆ ด้วยอำนาจของกุศลที่ถึงระดับขั้นนั้น แต่จะเปลี่ยนสภาพของจิตไม่ได้ เช่น โลภมูลจิตเป็นกามภูมิ จะเป็นรูปาวจรกุศล หรือเป็นรูปพรหมไม่ได้ เพราะฉะนั้นไม่ว่าโลภมูลจิตจะเกิดที่ไหน โดยความเป็นภูมิต้องเป็นกามาวจรจิต อรูปพรหมมีโลภมูลจิต เพราะอรูปพรหมนั้นไม่ใช่พระอรหันต์ก็ยังคงมีกิเลส ยังมีความยินดีติดข้องในภพภูมิที่เป็นในความเป็นอรูปพรหม โลภมูลจิตของรูปพรหม และอรูปพรหมเป็นภูมิอะไร กามภูมิ เป็นชาติอะไร โลภมูลจิต เป็นชาติอกุศล คือไม่เปลี่ยนเลย ชาติก็ไม่เปลี่ยน และภูมิก็ไม่เปลี่ยนด้วย

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 41


    หมายเลข 6297
    18 ม.ค. 2567