แยกได้อย่างไรว่าระลึกจริงหรือเพียงคิดตาม -พฐ.42

อ.ธิดารัตน์ ท่านอาจารย์คะ ผู้ที่ศึกษาใหม่จะเริ่มเข้าใจ และจะแยกได้อย่างไรว่าเป็นสภาพธรรมที่ระลึกจริงกับคิดตาม

ท่านอาจารย์ คิดก็คิด ขณะที่กำลังมีลักษณะแข็งปรากฏ ตรงที่ไม่ได้คิดก็คือไม่ได้คิด

อ.ธิดารัตน์ คือผู้ศึกษาใหม่จะต้องศึกษา และทำความเข้าใจเพิ่มขึ้น แล้วก็จะสามารถแยกได้เองด้วยปัญญาของเขา

ท่านอาจารย์ ลองรู้ตามความเป็นจริงว่าขณะที่แข็ง และใครก็ตามในขณะนี้จะมีปัจจัยที่สติสัมปชัญญะจะรู้ตรงแข็งได้ ไม่ใช่ว่ารู้ยากเย็นอะไรเลย แต่จะต้องรู้ว่าแม้ว่าจะรู้ตรงแข็งก็น้อยมากเมื่อเทียบกับสภาพธรรมที่มีจริงๆ ที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน เป็นแต่เพียงทางเดียว และนานๆ ครั้งหนึ่งแล้วก็หมดไปแล้ว แต่ก็ให้รู้ว่าขณะนั้นก็ต่างกับขณะที่ไม่ได้รู้ตรงแข็ง ก็เป็นการรู้ความต่างของขณะที่สติสัมปชัญญะเกิดกับขณะที่หลงลืมสติ และขณะที่กำลังมีลักษณะแข็ง คิดไม่ได้แน่นอนอยู่แล้ว

อ.ธิดารัตน์ คิดไม่ได้ด้วย และไม่มีความติดข้องในขณะนั้น ไม่มีเยื่อใย ไม่มีอะไร มีแต่ลักษณะอย่างนั้นอย่างเดียว เฉพาะอย่างจริงๆ ด้วย

ท่านอาจารย์ แต่ยังไม่ได้ดับความเป็นเรา เพียงแต่เริ่มที่จะรู้ว่าขณะนั้นเป็นขณะที่กำลังมีลักษณะของสภาพธรรมจริงๆ ปรากฏ เช่น เราจะคิดว่าโต๊ะแข็ง ในขณะที่ไม่มีการกระทบสัมผัสเลย ลักษณะของแข็งไม่ได้ปรากฏเลยใช่ หรือไม่ แล้วเวลาที่แข็งกำลังปรากฏ แต่ก็ไม่ได้รู้ตรงลักษณะ ก็เป็นกายวิญญาณธรรมดาที่เป็นสภาพธรรมที่รู้ลักษณะที่แข็ง ตามปกติทุกคนรู้ แต่เมื่อได้ฟังแล้วรู้ว่าลักษณะแข็งมีจริง และลักษณะที่แข็งไม่ใช่อะไรเลย ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา ไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใด แต่ลักษณะนั้นขณะนั้นจริงๆ ถ้าฟังแล้วไม่ลืมก็ต้องรู้ว่าลักษณะนั้นเกิดแน่นอน ถ้าไม่เกิดจะไม่ปรากฏ แต่ตรงนี้ยังไม่รู้ เพราะเหตุว่าต้องอบรมเจริญปัญญาจนถึงขั้นที่สามารถจะประจักษ์การเกิดดับได้ ซึ่งความจริงเกิดแล้วดับอยู่ตลอดเวลา

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 42