ความรู้ขั้นคิด กับ ความรู้ขั้นปฏิบัติต่างกันอย่างไร


    สำหรับความรู้ขั้นของความคิดพิจารณาธรรม ความรู้ของขั้นปฏิบัติต่างกันอย่างไร เวลาที่ศึกษาธรรม พิจารณาตาม เข้าใจได้ใช่ไหมคะว่าสภาพธรรมสำหรับท่านที่รู้แจ้งแล้วเป็นอนัตตาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยมีลักษณะต่างๆ กันทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ขณะที่ระลึกตามคิดตามเป็นเรื่องของสภาพธรรม ไม่ใช่สติที่ระลึกรู้ลักษณะของธรรมที่กำลังเกิดดับจริงๆ เป็นแต่เพียงขั้นการพิจารณาในเรื่องที่ได้ยินได้ฟัง หรือว่าบางท่านก็ระลึกได้ ว่าจะต้องเจริญสติรู้ว่าควรจะระลึกรู้ลักษณะของนาม และรูปที่กำลังปรากฏ แต่พอระลึกได้ เรื่องของสิ่งที่กำลังปรากฏมาก่อน กำลังเห็นเป็นนามธรรมจะนึกอย่างนี้ หรือว่าสิ่งที่กำลังปรากฏเป็นรูปปธรรม แต่ผู้ที่เจริญสติรู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏจะต้องเป็นผู้ที่ละเอียดเป็นผู้ที่มีความสำเหนียกว่า แม้ในขณะนั้นที่ระลึกคิดว่า กำลังเห็นเป็นนามธรรม ก็ไม่ใช่กับเวลาที่ไม่คิด แต่เห็นกำลังมี ขณะนี้ไม่ต้องคิดว่าเห็นเป็นนามธรรม กำลังเห็นเป็นสิ่งที่มีจริง ระลึกว่าสิ่งที่กำลังปรากฏเป็นสีสันวรรณะต่างๆ ก็เป็นของจริงทางตา หรือว่าที่กำลังเห็นก็เป็นนามธรรมชนิดหนึ่ง ถึงแม้ว่าในตอนแรกอาจจะคิด แต่ว่าเมื่อระลึกบ่อยๆ เนืองๆ แล้วก็สำเหนียกรู้ความต่างกันว่า ขณะที่คิด ไม่ใช่ขณะที่กำลังระลึกที่เห็นโดยไม่คิด ทีหลังก็สามารถที่จะรู้ชัดขึ้นว่าที่กำลังเห็นโดยไม่ต้องไปคิดก็รู้ว่าเป็นสภาพรู้ชนิดหนึ่ง เป็นเรื่องที่จะต้องขัดเกลาอย่างละเอียดทีเดียว ความเห็นผิดที่เคยยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตน การไม่รู้ลักษณะของนาม และรูปทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ สะสมมามาก เพราะฉะนั้นที่จะละคลายให้หมดได้จริงๆ ก็จะต้องอาศัยสติระลึกบ่อยๆ เนืองๆ แล้วความรู้ก็จะมากขึ้น เพิ่มขึ้น


    หมายเลข 6370
    31 ก.ค. 2567