ทำไมชาติของทุกขเวทนากับโทมนัสเวทนาจึงต่างกัน

ผู้ฟัง ขอทราบเหตุผลว่า เวทนากับทุกข์ ๒ ทุกข์

ท่านอาจารย์ ทุกข์กายหนึ่ง อีกหนึ่งคือทุกข์ใจ

ผู้ฟัง แต่ทำไมชาติถึงต่างกัน

ท่านอาจารย์ เพราะเหตุว่าขณะที่เป็นอกุศลเป็นเหตุไม่ใช่เป็นผล อกุศลทั้งหมดมีชาติเดียว คือ อกุศลเจตสิกเป็นอกุศลชาติเดียว และจิตที่เป็นอกุศลที่เกิดกับอกุศลเจตสิก นั้น ก็เป็นชาติอกุศลชาติเดียว

ผู้ฟัง เมื่อสักครู่นี้ที่ ผมตอบเร็วไป เพราะว่าคำว่า วิบาก เราจำว่า คือความที่ไม่ดี ได้ หรือไม่

ท่านอาจารย์ ไม่ได้ วิบากเป็นผล

ผู้ฟัง คิดแบบชาวบ้าน แบบภาษาไทย

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นต้องเปลี่ยนใหม่เลย ถ้าได้ยินคำว่าวิบากต้องหมายถึงปรมัตถธรรมที่เป็นผล และต้องเป็นนามธรรมด้วย คือ จิต และเจตสิกเท่านั้นที่เป็นวิบาก รูปแม้เป็นผลของกรรม แต่รูปก็ไม่ใช่วิบาก เพราะรูปไม่รู้อะไร ไม่รู้สึกเป็นสุขเป็นทุกข์ จะเป็นผลไม่ได้

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 53